ciekawostki językowe

Ciekawostki Językowe – październik 2020

Drodzy Siłacze! Przedstawiamy Wam październikową edycję Ciekawostek Językowych, które ukazywały się kilka razy w tygodniu na naszej grupie na FB. Seria jest kontynuowana, a do udziału w niej zachęcamy wszystkich Siłaczy – każdy może nadesłać nam ciekawostkę, którą chciałby się podzielić z innymi miłośnikami języków obcych. Link do formularza znajduje się pod koniec każdego wpisu z tej serii. Ciekawostki mogą dotyczyć każdego języka. Zapraszamy do zapoznania się z pierwszymi ośmioma ciekawostkami, które prezentujemy poniżej.  

Ciekawostka Językowa #1 

Mieszkańcy Liechtensteinu, którego językiem urzędowym jest niemiecki, posługują się na co dzień dialektami alemańskimi. Są one używane również w południowej części Niemiec (Bawaria i Badenia-Wirtembergia), Szwajcarii i austriackim regionie Vorarlberg. Do dialektów alemańskich należą również gwary alzackie, używane, jak sama nazwa wskazuje, w Alzacji, i mające status języka regionalnego we Francji (język alzacki, alsacien). W samym Liechtensteinie wyróżnia się trzy główne dialekty: północny, południowy i południowo-zachodni.

Artykuł o językach Liechtensteinu w niemieckojęzycznej Wikipedii wraz z porównaniem brzmienia poszczególnych wyrazów w dialektach liechteinsteinskich oraz w języku niemieckim:

https://de.wikipedia.org/wiki/Liechtensteinische_Mundarten

Ciekawostka Językowa #2 

Mieszkańcy wioski Kormakiti na Cyprze Północnym posługują się dialektem języka arabskiego, zwanym „cypryjskim arabskim”. Jest to język wyłącznie mówiony, zagrożony wyginięciem – jego użytkownicy to w większości starsze osoby, zamieszkujące wspomniane Kormakiti. Cypryjski arabski, podobnie jak język zachodnioormiański, ma status języka mniejszości na Cyprze. Jego użytkownicy są potomkami przybyłych z Libanu oraz Syrii maronitów, którzy osiedlali się na Cyprze w VII-XIII w. Badaczem, który opisał ten dialekt, a także, na podstawie własnych nagrań, sporządził transkrypcje tekstów dotyczących tradycji cypryjskich maronitów, jest Alexander Borg.

Filmik z letniego obozu j. arabskiego w Kormakiti (napisy po grecku i angielsku):https://www.youtube.com/watch?v=LU7IfqsVnIQ

Ciekawostka Językowa #3 

Język bretoński (br. brezhoneg), uznany za jeden z języków regionalnych Francji, jest nauczany w niektórych szkołach i przedszkolach na terenie Bretanii jako drugi język. W tym regionie można również zobaczyć dwujęzyczne tablice z nazwami miejscowości oraz menu w dwóch językach: francuskim i bretońskim – to drugie zwłaszcza w tradycyjnych bretońskich naleśnikarniach (fr. les crêperies, br. ti-krampouezh), gdzie zainteresowani bretońskim turyści znajdą także mini-słowniczek z podstawowymi zwrotami przydatnymi w restauracji. W przeciwieństwie do francuskiego, bretoński należy do grupy języków celtyckich.

Francuskojęzyczny kanał o bretońskim i Bretanii: https://www.youtube.com/c/BCDsevenaduriou/featured

Ciekawostka Językowa #4 

Współczesny język zachodnioaramejski jest jedynym żyjącym językiem z grupy zachodnioaramejskiej. Jego użytkownicy zamieszkują trzy wioski w syryjskiej części gór AntylibanMalula (aram. „wejście”), as-Sarcha i Dżabadin. Przypuszcza się, że klasycznym językiem zachodnioaramejskim posługiwał się Jezus z Nazaretu. Zarówno współczesny, jak i klasyczny zachodnioaramejski można studiować np. na Uniwersytecie w Heidelbergu (Niemcy).

Reportaż z Maluli: https://www.youtube.com/watch?v=TyJ5EaDkwhI [uwaga: występują wulgaryzmy]

Ciekawostka Językowa #5 

Język erzja jest używany przez ok. pół miliona osób*, w tym mieszkańców rosyjskiej republiki Mordowia. Jest to język ugrofiński, na którego współczesny kształt miały wpływ również rosyjski oraz turecki. Rzeczowniki w języku erzja odmieniają się według trzech rodzajów deklinacji – przewidują one od 10 do 12 przypadków. Erzja posiada także – charakterystyczną dla języków uralskich – harmonię samogłoskową (takie zjawisko występuje również w j. tureckim).

*Dane nt. ilości użytkowników języka wahają się od ok. 100 tys. do nawet ok. 800 tys.

Anglojęzyczny reportaż o Mordwinach: https://www.youtube.com/watch?v=ERGOgABfawg

Ciekawostka Językowa #6

Gagauzja to region na południu Mołdawii, którego mieszkańcy posługują się pochodzącym z grupy języków tureckich (turkijskich) językiem gagauskim. Szacuje się, że mówi nim łącznie ok. 220 tys. osób, w Gagauzji i poza jej granicami. Wyróżnia się dwa dialekty języka gagauskiego: centralny południowy. Gagauzi nie są jedynymi mieszkańcami stusześćdziesięciotysięcznej Gagauzji – poza nimi ten niewielki obszar zamieszkuje oprócz nich jeszcze ponad 150 narodowości. Co ciekawe, Gagauzi mieszkający w Bułgarii nazywają swój język… tureckim.

Artykuł o Gagauzji i jej mieszkańcach: https://podroze.onet.pl/ciekawe/gagauz-halki-czyli-co-to-jest-gagauzja-jej-symbole-jezyk-historia-i-narod-fragment/481vzt1

Ciekawostka Językowa #7 

Na Podlasiu występują gwary wschodniosłowiańskie, zaliczane przez część badaczy do języka białoruskiego, a przez część do ukraińskiego. Posługujący się nimi Podlasianie nazywają je swojską mowąswoją mowąprostą mową, a zapytani o to, w jakim języku mówią, odpowiadają “po swojemu”. “Swojska mowa” bywa – nie do końca słusznie – utożsamiana jeden do jednego z językiem białoruskim. Wątek języka białoruskiego jako ojczystego części pochodzących z terenów wiejskich Podlasian jest poruszony m.in. w powieści “Sońka” I. Karpowicza.

Próbę standaryzacji języka podlaskiego i jego dialektów podejmuje portal svoja.org, na którym można znaleźć zarówno materiały do nauki, jak i tłumaczenia książek na podlaski. Ciekawostki, memy, filmiki i mapki zasięgów “swojej mowy” znajdują się również na fanpage FB „Howorymo po swojomu”.

Linki:

Ciekawostka Językowa #8 

Język kazachski do 1929 roku był zapisywany alfabetem arabskim, następnie – cyrylicą – a obecnie trwa jego latynizacja. Proces dostosowywania alfabetu łacińskiego do zapisu kazachskich dźwięków powinien zakończyć się w roku 2025. Natomiast kazachska społeczność w Chinach zapisuje swój język za pomocą alfabetu arabskiego.

Podstawowe zwroty po kazachsku z napisami w obydwu alfabetach i angielskim tłumaczeniem: https://www.youtube.com/watch?v=M-aId0CFgB8

Natalia Siereda

Arabistka, absolwentka neofilologii orientalnej na UJ i orientalistyki na UW. Podczas studiów spędziłam rok na Uniwersytecie w Heidelbergu (Niemcy) i rok na paryskim INALCO. Obecnie pracuję jako lektor w szkole językowej i realizuję studia podyplomowe w Katedrze Przekładoznawstwa UJ - tłumaczenia specjalistyczne z j. francuskiego - a także stawiam pierwsze kroki w branży tłumaczeniowej. Pasjonatka podróży w mniej i bardziej oczywiste miejsca, miłośniczka szeroko pojętego Wschodu, nałogowy kawosz i mól książkowy.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

✅ ZAPISY NA KURS MOJEJ AUTORSKIEJ METODY JĘZYK W ROK | Sprawdź szczegóły teraz! ⭐️