Dworzec w Bilbao.

Ciekawostki o języku baskijskim

Co ciekawe język baskijski to język izolowany (tzn. nienależący do żadnej grupy językowej) i nie jest to język indoeuropejski. Wśród ekspertów wciąż trwają spory o pochodzenie tego języka i co i rusz wysnuwane są nowe teorie na ten temat. Jest to język Basków, którzy zamieszkują głównie region na pograniczu Hiszpanii i Francji. Oto kilka ciekawostek na temat języka baskijskiego!

Co ciekawe język baskijski to język izolowany (tzn. nienależący do żadnej grupy językowej) i nie jest to język indoeuropejski. Wśród ekspertów wciąż trwają spory o pochodzenie tego języka i co i rusz wysnuwane są nowe teorie na ten temat. Jest to język Basków, którzy zamieszkują głównie region na pograniczu Hiszpanii i Francji. Oto kilka ciekawostek na temat języka baskijskiego!

Na sam początek kilka słów, które ukażą Wam piękno i kreatywność tego języka:

erditu – rodzic, dosłownie rozdzielić się na pół

suhiltzaile – strażak, dosł. zabójca ognia

eskuzabal – hojny, dosł. otwarta ręka

erromako zubi – tęcza, dosł. rzymski most

maiteminduta – zakochany, dosł. zraniony przez miłość

basamortu – pustynia, martwy las

musu truk – za darmo, dosł. w zamian za całusa

txapeldun – zwycięzca, dosł. ten, kto ma czapkę (baskijski beret jest uznawany za symbol zwycięstwa)

eztabaida – dyskusja, dosł. jest, nie jest

zuri – najpowszechniejsze znaczenie to biały, ale może tez być używane jako leniwy, nieużyteczny, hipokryta

jakin-min – ciekawość, dosłownie ból wiedzy

konponbide – rozwiązanie, dosłownie sposób naprawiania

ciekawostki na temat języka baskijskiego
Berety wręczane zwycięzcom konkursu w mus (gra karciana).

Baskijskie przysłowia:

– Gezurra esan nuen Getarian, eta ni baino lehenago zen atarian. – powiedziałem kłamstwo w Getarii (małe miasto rybackie) i pojawiło się u drzwi wcześniej niż ja

– Aditzaile onari, hitz gutxi – dla dobrego słuchacza mało słów wystarczy

– Ez da ogirik neke gaberik – Nie ma chleba bez pracy (bez pracy nie ma kołaczy)

– Ez dakusan begik, ez nigarrik – bez widzenia na oczy, bez płaczu (czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal)

– Ezer ez duena, emateko prest – niemający nic nie jest gotowy na to, żeby dać

Ćwiczenie z baskijską piosenką

Coś prostego, gdzie dobrze się usłyszy wymawiane słowa, a najlepiej jeszcze od razu zobaczy. I tak znalazłam piosenkę urodzinową (tej jeszcze nie znałam!). Jeśli ktoś dzisiaj świętuje, ZORIONAKI! i śpiewajcie razem z dzieciaczkami!

PUTZ EGIN, EZ ETSI, – dmuchaj, nie poddawaj się

KANDELAK ITZALI – zgaś świeczki

GOXOKI BAT EMAN ZURE – daj słodycze* (tutaj mamy „słodycz” w l.poj.)

LAGUN GUZTIEI – wszystkim przyjaciołom

TIRA GERO BELARRITIK – później pociągnij za uszy (dosłownie: z uszów)

URTE BAKOITZEKO – za każdy rok**

URTEBETETZEA GAUR – dzisiaj urodziny

ONGI OSPATZEKO – aby dobrze świętować

LAGUN, LAGUN, – przyjacielu, przyjacielu

MILA ZORION LAGUN – gratulacje (dosłownie „milion szczęść”)

DENOK EGUN ALAIA – my wszyscy radosny dzień

IZAN DEZAGUN – miejmy

URTE BAT OSOA – cały rok

IGARO DA JADA – już minął

ESKUZABAL ETA JATORRAGOA – bardziej szczodry i sympatyczny

ZU ZARA – jesteś

HORREGATIK GARA ZURE – dlatego jesteśmy Twoimi

ADISKIDE ONAK – dobrymi przyjaciółmi

GORA ZU ETA TORI*** – hurra dla ciebie i przyjmij

MUSU HANDIA – wielkiego buziaka

*istnieją dwa słowa: goxo/gozo, pierwsze oznacza „smaczny”, drugie – „słodki”. W baskijskim „z” jest czasami zastępowane przez „x” bez zmieniania znaczenia słowa (zależy od dialektu). Tutaj użyłam słowa, które pojawia się w piosence, mimo że można wywnioskować z kontekstu, że bardziej chodzi o cos słodkiego niż cos smacznego.

**ciągnie się za uszy, by przyniosło to szczęście solenizantowi

***tori” to cos jak toma! (pt./es.), tiens! (fr.)

Grafika ukazuje pochodzenie słowa „zorionak” – dosłownie: dobre ptaki

Autorka: Ewelina Nesin

Przeczytaj  artykuł na temat wprowadzenia do języka baskijskiego. Dołącz także do facebookowej grupy Językowa Siłka! 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Dołącz do 28 000+ osób, które co środę otrzymują ode mnie newsletter z najlepszymi metodami nauki języków, które opracowuję jako mgr psycholog z doświadczeniem w samodzielnej nauce 11 języków. 📬 ⭐️ Praktyczna wiedza, co tydzień, prosto do Twojej skrzynki mailowej. ⭐️