Stwierdzenie, że języki słowiańskie są do siebie podobne, być może nie jest odkrywcze, jednak należy o nim pamiętać, rozpoczynając przygodę z językiem polskim. Nauka jakiegokolwiek języka wymaga dużo energii i skupienia. Czas gra tu główną rolę, ponieważ nauka polskiego i każdego innego języka polega głównie na wielokrotnym powtarzaniu. Słowo, fraza bądź całe zdanie musi zostać powtórzone (usłyszane, powiedziane lub przeczytane) wiele razy, żeby zostało zapamiętane i uznane przez mózg za coś „swojego”, naturalnego. W nauce języków nie ma drogi na skróty.
Tutaj, przeczytasz po ukraińsku 🇺🇦
Tutaj, przeczytasz po rosyjsku 🇷🇺
Jak nauczyć się języka polskiego? Dzisiaj przygotowałam listę materiałów do nauki polskiego “Język polski dla Ukraińców”.
Czy polski i ukraiński są podobne?
Polski i ukraiński są do siebie naprawdę podobne, ich struktura często się pokrywa, wiele zasad gramatycznych stosuje się jednakowo w każdym z nich. Można powiedzieć, że osoba, dla której ukraiński jest językiem ojczystym, punktuje już na starcie. Sama świadomość tych podobieństw powinna podnieść na duchu nawet największego językowego laika. Z pełną odpowiedzialnością stwierdzam zatem, że nauka polskiego przez Ukraińców nie musi być męcząca i uciążliwa, może okazać się przyjemna i całkiem prosta. W tym artykule chciałabym podzielić się najlepszymi sposobami na opanowanie polskiego i wskazać kilka źródeł, które mogą posłużyć jako świetne materiały do nauki.
Na dobry początek
Nie zamierzam dzielić sposobów nauki na lepsze czy gorsze, bo przecież każdy jest dobry, ale muszę zaznaczyć, że nauka z lektorem (zwłaszcza od zera) jest zdecydowanie najskuteczniejsza. Zapobiega powielaniu błędów, które natychmiastowo są wyłapywane i korygowane. Jednak jeśli z różnych przyczyn nie chcesz lub nie możesz podjąć lekcji z nauczycielem, nic straconego! Opowiem o materiałach dostępnych dla wszystkich i w większości całkowicie darmowych.
Gramatyka matką sukcesu
Doskonale rozumiem, że samo słowo „gramatyka” przyprawia niektórych o mdłości. I tutaj słowo pociechy: nie trzeba być gramatycznym siłaczem, żeby sprawnie się porozumiewać. Fakt, podstawy gramatyki są niezbędne do zrozumiałego komunikowania się, ale wcale nie wyglądają tak strasznie, jak je malują. I tutaj rozpocznę od klasycznego źródła, którym są książki i podręczniki.
Język polski dla Ukraińców — materiały do nauki
📚 Podręczniki do nauki polskiego
Najpopularniejsze pozycje wydawnicze to podręcznik Hurra! Po polsku, wydany przez szkołę językową Prolog oraz Polski krok po kroku wydawnictwa Glossa. Obie propozycje dostępne są w dwóch częściach na każdym poziomie od A1 do B1. Zawierają zagadnienia gramatyczne, takie jak odmiana czasowników, przymiotników i rzeczowników oraz liczby, ale również słownictwo tematyczne na konkretnych poziomach. Podręczniki pomagają w przyswojeniu leksyki dzięki dialogom oraz tekstom sytuacyjnym. Mogą okazać się pomocnym materiałem, zwłaszcza dla początkujących, dla których będzie to pierwsza styczność z językiem polskim. Warto oprócz tego zerknąć na publikację Czytaj krok po kroku, dostępnej aż w 4 częściach. Książki zawierają zbiory tekstów na poziomie A1 pomagających w doskonaleniu umiejętności i utrwalaniu przyswojonego słownictwa z pierwszej części podręcznika Polski krok po kroku.
Na Platformie edukacyjnej Ministerstwa Edukacji i Nauki dostępnych jest również wiele ciekawych pozycji zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Zupełnie za darmo można tam pobrać materiały do nauki polskiego dla Ukraińców, dzięki którym przerobisz nowy materiał w podręcznikach, udoskonalisz swoje umiejętności korzystając z zeszytów ćwiczeń oraz przesłuchasz teksty i dialogi w załączonych plikach audio. Chcesz być gramatycznym mistrzem? Nie ma sprawy! Korzystaj z dostępnych słowników online, sprawdzaj pisownię i zasady. Tutaj szczególnie polecam wikisłownik, w którym łatwo i szybko można przeanalizować odmianę dzięki czytelnym tabelom.
🎬 Kanały na YouTube po ukraińsku do nauki polskiego
Kolejne zaszczytne miejsce na podium materiałów do nauki zajmie YouTube. Przykładem może być tutaj ukraińskojęzyczne Польська мова | PolskiTu. W każdym filmiku poruszany jest inny temat omawiany na podstawie konkretnych przykładów. Na kanale oprócz materiałów stricte szkoleniowych można znaleźć też serie typu „Pytania i odpowiedzi”. Czekają tam również nagrania dotyczące nauki języka samego w sobie, trudności z nią związanych oraz elementów polskiej kultury i ciekawostek na temat Polaków i życia w Polsce.
Na kanale Микитко сын Алексеев dostępna jest playlista z 15 lekcjami polskiego. Co ciekawe, oprócz samej nauki języka, autorzy opowiadają także o aspekcie historycznym naszego języka, o tym, jak jest zbudowany, o jego podobieństwach do innych języków słowiańskich oraz o sensie samych słów i sposobach ułatwiających zapamiętanie ich. To tylko przykłady, ale istnieją dziesiątki kanałów na temat języka polskiego, prowadzonych zarówno po ukraińsku, polsku, rosyjsku, jak i angielsku. Profesjonalnie nagrane filmiki pozwalają nie tylko słuchać, ale i czytać oraz powtarzać nowy materiał na bieżąco. Szczerze polecam YouTube jako miejsce z porażającą mnogością materiałów na każdy temat, dostępne od ręki i za darmo.
🤳🏼 Instagram a nauka języka
Instagram kojarzy się głównie z krótkimi formami, minimalistycznymi postami, szybkimi stories. Wchodzimy tam raczej po to, żeby się odprężyć. A czy jest coś lepszego niż nauka przy pełnym relaksie? Nie lekceważ Instagrama jako źródła wiedzy. To właśnie to miejsce, gdzie złapiesz wiele ciekawostek, porad i tricków, które trudniej byłoby wyłapać w dłuższych filmach. Nowe słówka, slang, frazy z życia codziennego i wyrażenia pomocne w pracy – to właśnie Instagram.
Zaobserwuj poniższe profile, by przy każdym otworzeniu aplikacji mieć kontakt z nowym językiem. Oprócz profili insta nauczycieli, zaobserwuj też kilka polskich influencerów, którzy prowadzą konta w obszarze Twoich zainteresowań np. podróże, moda czy gotowanie. Instagram to idealne narzędzie, by połączyć przyjemne z pożytecznym. 😉
🎧 Podcasty do nauki polskiego
Mimo że w większości jesteśmy wzrokowcami, to przyswajanie wiedzy ze słuchu ma duże grono zwolenników. Tą formę nauki polecam szczególnie wprawniejszym uczniom na wyższych poziomach. Słuchanie wymaga szczególnej formy skupienia, zwłaszcza gdy jednocześnie nie widzimy mówiącego. Im naturalniej brzmi dla nas język, tym bardziej komfortowo czujemy się, słuchając go. Wybierz więc coś, co odpowie twoim umiejętnościom i zamiast zniechęcić, zmotywuje do dalszego słuchania.
Możesz włączyć radio, ale najlepszym, według mnie, źródłem nauki ze słuchu są podcasty. Nie tylko ze względu na dobrą jakość nagrania, ale przede wszystkim dlatego, że dobierasz autorów tworzących treści na tematy, które Cię ciekawią. Możesz słuchać o kryminalnych historiach, lokalnych legendach, nauce i technologii, literaturze lub kulinariach. Wybierając coś, co lubisz, bardziej zaangażujesz się w przyswajaną treść, a twój mózg zapamięta nowy materiał na dłużej.
Podcast na początek nauki:
Agnieszka Podemska prowadzi podcast „Swojski Język Polski: Learn Polish”, w którym porusza tematy dotyczące nie tylko języka polskiego, ale też zwyczajów, systemu edukacji czy obyczajowych ciekawostek. Mówi wyraźnie i wolno, stosując krótkie pauzy po każdym zdaniu.
Podcasty na wyższych poziomach zaawansowania:
Uczniom na wyższym poziomie polecam słuchanie podcastów autentycznych, czyli takich dla rodzimych użytkowników języka. Każdy odcinek „Kryminatorium” wprowadzi Cię w świat fascynujących spraw kryminalna, „Tu Okuniewska” żywym i kolokwialnym językiem opowie Ci o życiu codziennym i swoich przemyśleniach na jego temat. „Chociażby” zaintryguje poruszanymi tematami społecznymi, a „Z pełnymi ustami” to rozmowy z ciekawymi gośćmi o ich twórczości i nie tylko, które zawsze odbywają się przy smakowitym posiłku wprowadzając Cię tym samym w świat polskiej kultury i kuchni.
Obcuj z żywym językiem
Każdy, kto uczył się języka w kraju, w który jest on używanyw jego naturalnym środowisku, ten wie, że ta metoda nie ma sobie równych. Być może czysto teoretycznie nie jest materiałem do nauki, ale zjadłyby mnie wyrzuty sumienia, gdybym ją pominęła. Jeśli mieszkasz w Polsce i uczysz się polskiego, wyjdź do ludzi! Pani kasjerka w supermarkecie i urzędniczka na poczcie to nie jedyne opcje na rozmowę po polsku. W wielu miastach organizowane są spotkania Language Exchange, na których możesz porozmawiać z Polakami w ich ojczystym języku.
🤔 Czym jest Language Exchange? Jakie są plusy i minusy spotkań wymiany językowej? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziesz w artykule 👉 „Wymiana językowa, jak to działa i czy warto?”.
Możesz doskonalić swój polski jednocześnie rozwijając swoje pasje. Rób to, co lubisz w języku polskim. Jeśli mieszkasz w Polsce, zapisz się na zajęcia jogi, tańca czy boksu prowadzone w języku polskim. Przebywanie z ludźmi w przyjemnej, kameralnej atmosferze i niewymuszonych okolicznościach może zdziałać cuda.
Niejednokrotnie sama stałam po drugiej stronie barykady, ucząc się nowych języków. Wszystkie wymienione powyżej metody przetestowałam osobiście. Każda z nich działa na innej zasadzie, angażuje różne zmysły i w odmienny sposób wpływa na nasz mózg i pamięć. Pamiętaj, każdy sposób jest dobry, jeśli przybliża Cię do osiągnięcia celu.
Powodzenia!
✍️ Autorka tekstu Język polski dla Ukraińców — najlepsze materiały do nauki:
Marlena Mastykarz
