Listopad, liść opadł. A jeśli nie? Jeśli w listopadzie liście się zielenią, w marcu nie jest jak w garncu, a kwiecień nie plecień i lata nie przeplata z żadną inną porą roku? Jak wtedy mierzyć czas? Gwiazdami. Tak powstał kalendarz używany w kraju nad Menamem. Przed Wami tajski kalendarz!
Jeżeli umiesz już liczyć po tajsku, to wiesz, że godziny można odmierzać gongiem, bębenkiem i dzwoneczkiem. Wiesz też, że równolegle z wiekiem XXI trwa właśnie wiek XXVI. Ale czy wiesz, jaki mamy dzień tygodnia i jaki miesiąc? Oto ściągawka: kalendarz Tajek i Tajów.
Tajski kalendarz: Dni tygodnia
- Niedziela – dzień, w którym w Polsce się tradycyjnie nie działa, to po tajsku วันอาทิตย์ [łan aa-tit]. วัน [łan] to ‘dzień’, a อาทิตย์ [aa-tit] – ‘Słońce’, ale też ‘tydzień’ w ogóle. Dzień Słońca ☉ – zupełnie jak angielskie Sunday!
- Poniedziałek – po niedzieli, dla Tajek i Tajów jest znów tym samym, co dla osób anglojęzycznych: Dniem Księżyca ☽, วันจันทร์ [łan dźan].
- Wtorek – dzień wtóry, czyli ‘drugi dzień tygodnia’, w Tajlandii jest Dniem Marsa ♂, วันอังคาร [łan angkaan].
- Środa – środek tygodnia, to Dzień Merkurego ☿, วันพุธ [łan put].
- Czwartek – dzień czwarty jest Dniem Jowisza ♃, วันพฤหัสฯ [łan paryhat].
- Piątek – piąty dzień tygodnia to Dzień Wenus ♀, วันศุกร์ [łan suk].
- Sobota – szabat to po tajsku Dzień Saturna ♄, วันเสาร์ [łan sao].
A w weekend jest… วันเสาร์อาทิตย์ [łan sao aa-tit], czyli „Sobotoniedziela” 😉
Każdy dzień w tajskim kalendarzu ma też swój kolor szczęśliwy i kolor pechowy. Jakie to kolory i co z tego wynika (a wynika całkiem sporo, szczególnie dla osób urodzonych we wtorek!) – o tym przeczytasz w mojej książce Tajlandia bez przewodnika. Ale tajski kalendarz skrywa więcej tajemnic. Czas je odkryć!
Chcesz lepiej poznać Tajlandię oraz autora tego artykułu? Wysłuchaj naszej rozmowy z Dawidem Zastrożnym na temat języka tajskiego, Tajlandii oraz książki Tajlandia bez przewodnika!
Tajski kalendarz: Miesiące
O ile w Tajlandii dni tygodnia orbitują wokół Słońca, to miesiące sięgają gwiazd bardziej odległych:
- Styczeń – w Polsce to miesiąc styku starego roku z nowym, ale w Tajlandii Nowy Rok obchodzi się w kwietniu… Styczeń jest więc miesiącem morskiego stwora o imieniu Makara, มกราคม [mok-garaa-kom]. Makara ma ogon ryby, ale ciało słonia i jest południowoazjatyckim odpowiednikiem zodiakalnego Koziorożca.
- Luty – luty, czyli po staropolsku ‘srogi’ i ‘okrutny’, ale nie w Tajlandii. Tam luty – กุมภาพันธ์ [gumpaa-pan] – jest jednym z najłagodniejszych miesięcy. Jego nazwa, podobnie jak nazwy wszystkich pozostałych miesięcy w tajskim kalendarzu, pochodzi z sanskrytu; oznacza dzban wody, dlatego lutemu patronuje znak Wodnika.
- Marzec – u nas jest miesiącem Marsa, ale dla Tajów Mars to przecież wtorek. Marzec – มีนาคม [miinaa-kom] – jest więc w Tajlandii miesiącem zodiakalnych Ryb.
- Kwiecień – miesiąc Barana, เมษายน [mesaa-jon], w którym tajska przyroda wcale nie rozkwita, a stara się przeżyć niemiłosierny żar.
- Maj – miesiąc Byka, พฤษภาคม [prytsapaa-kom].
- Czerwiec – czerwce polskie (Porphyrophora polonica, Margarodes polonicus) to pluskwiaki, które dawniej rozgniatano dla czerwonego barwnika; znane były w Polsce, ale nie w Tajlandii, gdzie nigdy nie występowały. Tam czerwiec nosi sanskrycką nazwę „pary”, czyli Bliźniąt: มิถุนายน [mitunaa-jon].
- Lipiec – lipy są w Tajlandii drzewami egzotycznymi 🙂 Lipiec – กรกฎาคม [garagadaa-kom] – jest więc miesiącem kraba, czyli zodiakalnego Raka.
- Sierpień – chociaż do zbioru ryżu używa się sierpów, to sierpień nie jest jakąś szczególną porą żniw (w Tajlandii ryż można zbierać wiele razy w roku). Sierpniowi – สิงหาคม [singhaa-kom] – patronuje Lew.
- Wrzesień – w Tajlandii nie ma wrzosów, więc wrzesień – กันยายน [ganjaa-jon] – jest miesiącem Panny.
- Październik – ตุลาคม [tulaa-kom] – to miesiąc zodiakalnej Wagi.
- Listopad – liście spadają z drzew w Polsce, ale nie w Tajlandii. พฤศจิกายน [prytsadźigaa-jon] to z kolei miesiąc Skorpiona.
- Grudzień – zmarznięte grudy ziemi to dla Tajów widok tak egzotyczny, jak dla Polaków rafa koralowa; to się po prostu w Tajlandii nie zdarza, nigdy. ธันวาคม [tanłaa-kom] jest miesiącem Strzelca.
Wskazówka ukryta w kalendarzu!
Twoje spostrzegawcze oko zapewne już zauważyło, że nazwy tajskich miesięcy naprzemiennie kończą się na [-jon] i [-kom]; wyjątkiem jest luty, którego nazwa kończy się na [-pan]. To nie jest przypadek! Nazwa miesiąca mówi, ile dany miesiąc ma dni:
- jeśli nazwa miesiąca kończy się na [-jon] (np. พฤศจิกายน [prytsadźigaa-jon] – listopad), to dni jest 30,
- miesiąc o nazwie zakończonej na [-kom] (np. ธันวาคม [tanłaa-kom] – grudzień) ma dni 31.
Dawid
Poznaj i zrozum prawdziwą Tajlandię z tą niezwykłą publikacją Wydawnictwa Językowa Siłka. Jeśli masz ochotę, możesz też pobrać darmowy fragment eBooka.
Autor, Dawid Zastrożny, ma ponad 16 lat doświadczenia z Tajlandią i językiem tajskim. To jeden z pierwszych tłumaczy języka tajskiego w Polsce. Przejechał Tajlandię wzdłuż i wszerz, Tajlandia to ojczyzna jego przyjaciół i kraj szczególnie bliski jego sercu. W tym czasie zdążył już sprzedawać lampy na tajskim targu i tłumaczyć tajskiego ambasadora.
Teraz z jego wiedzy i doświadczenia możesz skorzystać Ty, w ramach jedynej w swoim rodzaju publikacji Tajlandia bez przewodnika! Książka jest zwięzła i bogato ilustrowana. W sam raz do przeczytania w samolocie lub pod kocem z herbatą w dłoniach w spokojny wieczór. Możesz zapoznać się z treścią przed podróżą, ale z tą książką nie musisz „fizycznie” przenosić się do Tajlandii, aby móc doświadczyć jej piękna i niezwykłości.
Wejdź na stronę tajlandiabezprzewodnika.pl i poznaj misję tej książki, zajrzyj do środka i przeczytaj ciekawostki z każdego z rozdziałów! Miłego dnia! 🙂
