Który wariant angielskiego wybrać? Amerykański czy brytyjski? Wolisz mówić jak aktorzy z Friends czy The Crown? Czy zdajesz sobie sprawę, czym się różni akcent brytyjski od amerykańskiego?
Istnieje wiele akcentów w języku angielskim, z których niektóre są bardziej znane i rozpoznawalne niż inne. Oto kilka przykładów:
- Received Pronunciation (RP): Jest to tradycyjny prestiżowy akcent brytyjski, często kojarzony z elokwencją i klasą. Właśnie ten wariant angielskiego usłyszysz w BBC.
- General American (GA): Jest to akcent standardowy w Stanach Zjednoczonych, który często pojawia się w mediach, filmach i programach telewizyjnych.
- Cockney: To akcent charakterystyczny dla mieszkańców Wschodniego Londynu, często jest kojarzony z kulturą robotniczą i slangiem londyńskim.
- Australian English: Akcent mówiony w Australii, który ma swoje własne cechy fonetyczne i intonacyjne.
- Scottish English: Akcent pochodzący ze Szkocji, który może mieć wiele regionalnych wariantów, np. z Edynburga czy Glasgow.
- Irish English: Akcent mówiony w Irlandii, który również różni się w zależności od regionu, np. akcent z Dublinu, Cork czy Belfastu.
Dzisiaj skupimy się na Received Pronunciation (RP) oraz General American (GM). Pokażę Ci fascynujące różnice w słownictwie, wymowie i pisowni pomiędzy tymi dwoma wariantami języka angielskiego. Let’s go!
Zacznijmy od czegoś przyjemnego na początek 😜, obejrzyj poniższy film i zastanów się, jakie różnice w wymowie słyszysz między amerykańskim i brytyjskim akcentem?
Słownictwo i pisownia
W filmie powyżej znalazły się słowa takie jak: color/colour, theater/theatre, neighbor/neighbour, center/centre, humor/humour. Widzisz pewne zależności? Możemy zauważyć tu dwie różnice:
- Słowa zawierające zlepek ‘ou’ w brytyjskim angielskim, w amerykańskiej pisowni będziemy zapisywać przez ‘o’:
🇬🇧: Colour, flavour, behaviour, Favourite, honour, labour
🇺🇸: Color, flavor, behavior, Favorite, honor, labor - W brytyjskim angielskim wiele słów zakończonych na ‘-re’, w amerykańskim wariancie będzie zakończonych ‘-er’:
Theatre (UK) / Theater (US)
Metre (UK) / Meter (US)
Centre (UK) / Center (US)
Litre (UK) / Liter (US)
Fibre (UK) / Fiber (US)
Theatre (UK) / Theater (US)
Kolejną różnicą w zapisie, która odróżnia te dwa warianty wymowy są zakończenia wyrazów na:
👉 ‘-ise’ w Wielkiej Brytanii i ‘-ize’ w Stanach Zjednoczonych:
- 🇬🇧: Organise, realise, emphasise
- 🇺🇸: Organize, realize, emphasize
👉 ‘-ence’ (UK) i ‘ense’ (US):
- 🇬🇧: Defence, offence
- 🇺🇸: Defense, offense
👉 ‘-yse’ (UK) i ‘-yze’ (US):
- 🇬🇧: Analyse, paralyse
- 🇺🇸: Analyze, paralyze
Teraz pora na różnice w słownictwie! Obejrzyj poniższy film i zobacz, jakie nieporozumienia mogą spotkać Brytyjczyków i Amerykanów!
Poniżej przygotowałam dla Ciebie listę 2️⃣0️⃣ słówek, które różnią się w UK 🇬🇧 i USA 🇺🇸. Znasz więcej takich przykładów? Koniecznie podziel się nimi w komentarzu!
- Petrol (UK) / Gasoline (US)
- Flat (UK) / Apartment (US)
- Trousers (UK) / Pants (US)
- Queue (UK) / Line (US)
- Lift (UK) / Elevator (US)
- Biscuit (UK) / Cookie (US)
- Pavement (UK) / Sidewalk (US)
- Football (UK) / Soccer (US)
- Mobile Phone (UK) / Cell Phone (US)
- Trainers (UK) / Sneakers (US)
- Boot (UK) / Trunk (US)
- Windscreen (UK) / Windshield (US)
- Lorry (UK) / Truck (US)
- Crisps (UK) / Chips (US)
- Jumper (UK) / Sweater (US)
- Trolley (UK) / Cart (US)
- Holiday (UK) / Vacation (US)
- Rubber (UK) / Eraser (US)
- Candyfloss (UK) / Cotton Candy (US)
- Chips (UK) / French Fries (US)
Wymowa
Przejdźmy do (przez niektórych kochanej, a innych znienawidzonej) wymowy. Pamiętaj, że najważniejsza w nauce języka jest komunikacja. Mów tak, by być zrozumiałym. Nie unikaj nauki poprawnej wymowy, ale nie zapominaj przy tym, że każdy z nas ma swój unikatowy akcent, którego nie powinniśmy się w żadnym wypadku wstydzić.
Dla ułatwienia zrozumienia poniższych zasad, przy angielskich słowach znajdziesz zapis fonetyczny w międzynarodowym alfabecie fonetycznym IPA. W tej części artykułu będę posługiwała się skrótami GM odnosząc się do wariantu amerykańskiego i RP do brytyjskiego.
🤫 Psssst… Tutaj znajdziesz kompletny poradnik wymowy RP.
Wymowa R
General American charakteryzuje się wymową głoski ‘r’ /ɹ/ (rotyzacją). Natomiast w wymowie Received Pronunciation i w wielu innych dialektach nierotycznych ‘r’ jest wymawiane tylko jeśli występuje przed samogłoską np. very /’verɪ/, weary /’wɪərɪ/ . Co zastępuje ‘r’? Długa samogłoska lub schwa /ə/, a oto przykłady:
born 🇬🇧 /’bɔːn/, 🇺🇸 /’bɔːrn/
car 🇬🇧 /’kɑː/, 🇺🇸 /’kɑːr/
park 🇬🇧 /’pɑːk/, 🇺🇸 /’pɑːrk/
centre/center 🇬🇧 /’sentə/, 🇺🇸 /’sentər/
Yod Dropping
Czyli opuszczanie /j/, które występuje w GA, występuje po spółgłoskach takich jak: /t/, /d/, /θ/, /s/, /z/, /n/, /l/. W RP new to /’njuː/, a w GA /’nuː/, innym przykładem może być słowo assume /əˈsjuːm/ w RP i /əˈsuːm/ w GA. Posłuchaj wymowy tych słów poniżej!
Dźwięki o i a
Spójrz na poniższe przykłady. Samogłoska /ɒ/ w RP, w GA często wymawiana jest jako długie ‘a’ /ɑː/.
hot 🇬🇧 /’hɒt/, 🇺🇸 /’hɑːt/
not 🇬🇧 /’nɒt/, 🇺🇸 /’nɑːt/
stop 🇬🇧 /’stɒp/, 🇺🇸 /’stɑːp/
3 wskazówki, które pomogą Ci poprawić swoją wymowę (akcent brytyjski i akcent amerykański)
- Osłuchaj się z językiem: Najlepszym sposobem na naukę poprawnej wymowy jest zanurzenie się w języku. Oglądaj filmy, seriale oraz filmiki na YouTube, a także słuchaj podcastów i audycji radiowych. Taka codzienna ekspozycja na język pozwoli Ci nie tylko lepiej zrozumieć jego struktury i zwroty, ale także naturalnie nauczyć się, jak brzmią poszczególne słowa.
- Powtarzaj i naśladuj: Aktywne naśladowanie jest kluczowe podczas nauki wymowy. Staraj się powtarzać dialogi i frazy, które słyszysz, koncentrując się na intonacji, akcencie oraz melodyce języka. Głośne powtarzanie zdań pomoże Ci utrwalić poprawną wymowę i zwiększyć płynność w mówieniu.
- Zapoznaj się z alfabetem IPA: Międzynarodowy alfabet fonetyczny (IPA) jest nieocenionym narzędziem w nauce wymowy. Dzięki niemu możesz bardzo dokładnie zrozumieć, jak produkować każdy dźwięk mowy, co jest szczególnie ważne w przypadku subtelnych różnic, które mogą zmieniać znaczenie słów. IPA pozwala uniknąć błędów wynikających z niewłaściwej interpretacji liter w tradycyjnym alfabecie. Znajomość IPA sprawia, że nawet skomplikowane głoski stają się łatwiejsze do opanowania. Na przykład, angielskie ‘th’ jest różnie wymawiane w słowach this /ðɪs/ i thing /θɪŋ/, co dla wielu nie jest takie oczywiste.
Te trzy metody nie tylko zwiększą Twoją świadomość fonetyczną, ale także pozwolą Ci samodzielnie, a przy tym efektywnie, pracować nad swoją wymową.
Podoba Ci się ten tekst? 😊 Zapisz się do Środowej Siłki po cotygodniową porcję skutecznych metod nauki języków: 📬⤵️
Podsumowanie
To oczywiście nie wszystkie różnice! Akcentów jest wiele a różnic jeszcze więcej! Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, polecam Ci obejrzeć film z kanału LangFocus. ⤵️
PS Film jest w języku angielskim, więc potraktuj go jako trening językowy na dziś 😉.
✍️ Autorka tekstu Czym się różni akcent brytyjski od amerykańskiego? Poznaj najważniejsze różnice!:
Oliwia Sagan
