Nauka języka norweskiego jest najciekawsza wtedy, kiedy uczymy się go w kontekście. W tym artykule proponuję Wam kontekst kulinarny. Nauczymy się piec Fastelavnsboller, czyli bułeczki, które je się w krajach nordyckich właśnie dzisiaj – na siedem tygodni przed Niedzielą Wielkanocną. Przy okazji poznamy aż trzydzieści sześć nowych słówek!
FASTELAVNSBOLLER
Przepis został zaczerpnięty ze strony Matprat.
12 PORSJONER / 12 PORCJI
- 100 g smør / 100 g masła
- 3½ dl melk / 350 ml mleka
- 50 g gjær / 50 g drożdży
- 1 dl sukker / ~0,5 szklanki cukru
- ½ ts salt / 0,5 łyżeczki soli
- 1 ts malt kardemomme / łyżeczka mielonego kardamonu
- 1 l hvetemel / 4 szklanki mąki pszennej
- 1 ts bakepulver / łyżeczka proszku do pieczenia
- 1 stk egg / 1 jajko
Kremfyll / Nadzienie kremowe
- 3 dl kremfløte / 300 ml słodkiej śmietanki
- 12 ss jordbærsyltetøy / 12 łyżek stołowych dżemu truskawkowego
- 2 ss melis / 2 łyżki stołowe cukru pudru
SLIK GJØR DU DET / WYKONANIE
- Smelt smør i en kjele, og ha i melk. La melkeblandingen bli fingervarm. Smuldre gjær i en bolle, og bland den med litt av melkeblandingen. / Rozpuść masło w rondlu i dodaj mleko. Ogrzej mieszankę z mlekiem do temperatury ciała (dosł. ‘palca’). Rozdrobnij drożdże w misce i wymieszaj je z niewielką ilością mleka.
- Hell i resten av væsken sammen med sukker, salt og kardemomme. Ha i hvetemel og bakepulver, og elt deigen til den blir blank og smidig. La den heve til dobbelt størrelse. / Wlej resztę płynu wraz z cukrem, solą i kardamonem. Dodaj mąkę pszenną i proszek do pieczenia, zagniataj ciasto, aż stanie się błyszczące i elastyczne. Niech urośnie do podwójnego rozmiaru.
- Ha deigen over på en melet overflate, del den i 12 like store emner og trill boller. La bollene etterheves på et lunt sted. Knekk et egg, visp sammen og pensle bollene. / Wyłóż ciasto na posypaną mąką powierzchnię, podziel na 12 równych kawałków i uformuj bułki. Pozostaw je do wyrośnięcia w ciepłym miejscu. Rozbij jajko, ubij i posmaruj bułki.
- Stekes midt i ovnen ved 200 °C i 7–15 minutter. Avkjøl bollene før de fylles med vispet krem. / Piecz w piekarniku w temperaturze 200 ° C przez 7–15 minut. Ostudź bułki przed napełnieniem ich ubitym kremem.
- Lag kremfyll. Visp kremfløte til luftig krem. Den skal være litt fast, men ikke kornet. / Zrób kremowe nadzienie. Ubij słodką śmietankę na puszysty krem. Powinien mieć nieco stałą konsystencję, ale nie być ziarnisty.
- Skjær toppen av bollene og legg på kremen og syltetøy. Legg på lokket og dryss over et tynt lag med melis. / Odetnij górną część bułek i umieść na nich nadzienie i dżem. Nałóż pokrywkę i posyp cienką warstwą cukru pudru.
SŁOWNICZEK W RAMACH POWTÓRKI
Czasowniki z przepisu:
- å smelte – ‘topić, roztapiać’,
- å smuldre – ‘kruszyć’,
- å blande – ‘mieszać’,
- å helle – ‘wlewać’,
- å elte – ‘lepić, gnieść’,
- å heve – ‘podnieść’,
- å trille – ‘kręcić, popychać’,
- å steke – ‘piec, smażyć’,
- å knekke – ‘łamać’,
- å vispe – ‘trzepać’,
- å avkjøle – ‘ochłodzić’,
- å fylle – ‘wypełnić’,
- å skjære – ‘kroić’,
- å drysse – ‘posypać, skrapiać’.
Przymiotniki z przepisu:
- blank – ‘błyszczący’,
- smidig – ‘giętki, elastyczny’,
- lun – ‘letni’,
- luftig – ‘puszysty (wypełniony powietrzem)’,
- fast – ‘stały’.
Rzeczowniki – produkty spożywcze:
- et smør – ‘masło’,
- ei melk – ‘mleko’,
- en gjær – ‘drożdże’,
- et sukker – ‘cukier’,
- et salt – ‘sól’,
- en kardemomme – ‘kardamon’,
- et hvetemel – ‘mąka pszenna’,
- et bakepulver – ‘proszek do pieczenia’,
- et egg – ‘jajko’,
- en kremfløte – ‘słodka śmietanka’,
- et jordbærsyltetøy – ‘dżem truskawkowy’,
- en melis – ‘cukier puder’,
- en deig – ‘ciasto (surowe)’.
Rzeczowniki – przedmioty używane w kuchni:
- en kjele – ‘garnek’,
- en bolle – ‘miska (ale też bułka)’,
- et lokk – ‘pokrywka’,
- en ovn – ‘piekarnik’.
Mam nadzieję, że Wasza nauka języka norweskiego zawsze będzie tak dobra, jak Fastelavnsboller!
Magda
