Idiomy to wyrażenia językowe o znaczeniach przypisanych do konkretnych sytuacji, to ważna i ciekawa część każdego języka, zwłaszcza jeśli jest to język, którego się uczymy i chcemy pewnego dnia zabłysnąć, zaskoczyć rodzimych użytkowników lub po prostu poznać odniesienia językowe, mogące nam wiele powiedzieć o samej kulturze. Czy znasz jakieś idiomy, których używają nasi zachodni sąsiedzi w codziennych konwersacjach? Dzisiaj przedstawię Ci niemieckie idiomy ze zwierzętami! 🦁🇩🇪
Idiomatyka niemiecka, podobnie jak polska, angielska, francuska, rosyjska… to obszar o ogromnym zasięgu leksykalnym, tematycznym i znaczeniowym. Można go podzielić na grupy kalek z innych języków oraz typowo niemieckie, ze względu na konstrukcje gramatyczne lub tematycznie. Wybrałam ten ostatni sposób, ponieważ wydał mi się najciekawszy i najbardziej przystępny dla zainteresowanego językiem na każdym poziomie.
Pierwsza grupa tematyczna, której przykłady chcę przedstawić, to zwierzęta. Motyw obecny chyba w każdym języku, często przechodzący z jednego języka do drugiego na zasadzie kalki. Które zwierzę jest według Niemców leniwe, a które haruje jak… no właśnie, czy aby na pewno wół?
Zapraszam na krótki przegląd niemieckich wyrażeń idiomatycznych (niem. Redewendungen) związanych ze zwierzętami!
Niemieckie idiomy ze zwierzętami:
🐘 1. Aus einer Mücke einen Elefanten machen – [robić z igły widły] – dosł. robić z MUCHY SŁONIA – jak Wam się podoba robienie słonia z muchy zamiast wideł z igły?
🐇 2. Da liegt der Hase im Pfeffer! – [tu leży pies pogrzebany] – dosł. tu leży ZAJĄC w pieprzu – bardzo obrazowe, prawda?
Ciekawostka: Niemcy używają również naszego leżącego pogrzebanego psa (niem. Da liegt der Hund begraben – Tu leży pies pogrzebany).
🐴 3. Arbeiten wie ein Pferd (wie ein Tier) – [harować jak wół] – dosł. pracować jak KOŃ (jak ZWIERZĘ) – w użyciu są dwa warianty tego znanego nam powiedzenia, jedno dotyczące konia, drugie ogólnie zwierzęcia. Czyżby niemieckie woły (niem. Ochse) nie kojarzyły się z ciężką pracą?
🐓 4. Hahn im Korb sein – [być rodzynkiem w towarzystwie] – dosł. być KOGUTEM w koszyku – oznacza mężczyznę cieszącego się powodzeniem u kobiet.
🐟 5. Hecht im Karpfenteich sein – [wprowadzać zamieszanie swoją osobą w towarzystwie] – dosł. być SZCZUPAKIEM w KARPIM stawie – nazywając tak kogoś, mamy na myśli, że osoba ta sieje zamęt, chaos w spokojnym otoczeniu, w którym nagle się pojawia. Dlaczego szczupak? Miał on uchodzić za groźną i drapieżną rybę, karp zaś – za jego ofiarę.
Uwaga! Spotkałam się z polskim tłumaczeniem tego idiomu „być duszą towarzystwa” (w jednym z gotowych setów słówek/wyrażeń do nauki w darmowej aplikacji do nauki języków), jednak po dłuższym „dochodzeniu” na stronach niemieckojęzycznych stwierdzam, że jest to raczej negatywne określenie, a polska „dusza towarzystwa” ma z zasady pozytywny wydźwięk.
🐠 6. Gesund sein wie ein Fisch – być zdrowym jak RYBA – brzmi bardzo znajomo, prawda?
🐶 7. Wie Hund und Katze leben – żyć jak PIES z KOTEM – chyba również nie wymaga tłumaczenia – jako sąsiedzi rozumiemy się niekiedy bardzo dobrze!
🐈⬛ 8. Die Katze im Sack kaufen – kupić KOTA w WORKU – i znów jasne!
Podsumowanie
Teraz, znasz już niemieckie idiomy ze zwierzętami. Tutaj, znajdziesz drugą część artykułu z serii “w świecie niemieckich idiomów”, który przybliży Ci niemieckie idiomy z częściami ciała!
Oczywiście idiomów ze zwierzętami jest w języku niemieckim o wiele więcej. Mam nadzieję, że zachęciłam Cię do samodzielnej eksploracji tego tematu oraz zbadania różnic i podobieństw pomiędzy językami, które już znacie, i których dopiero się uczycie.
Trzy ostatnie przykłady z przytoczonych powyżej pozwalają sądzić, że można w rozmowie z Niemcem ryzykować dokładne przełożenie jakiegoś wyrażenia z polskiego na niemiecki, z konkretnym prawdopodobieństwem, że zostaniemy zrozumiani! Oczywiście czasem możemy się rozczarować, ale wtedy pozostaje nam już tylko wytłumaczyć, co mieliśmy na myśli i – a nuż widelec – zainteresować obcokrajowca naszym pięknym językiem. 😉
PS Nie zapomnij zajrzeć do grupy Językowa Siłka na Facebooku, gdzie Siłacze codziennie dzielą się swoją wiedzą, wskazówkami i ciekawostkami o językach z całego świata, bo na Językowej Siłce żaden język, nie jest obcy
