Co wino ma wspólnego z nauką języków obcych?

Podczas uczenia się języków obcych rzeczą naturalną jest ponawianie kultury i zwyczajów danego kraju. Obecnie uczę się języka bułgarskiego oraz czeskiego, dlatego też chcę opowiedzieć o zbliżającym się bułgarskim święcie, które ma swój odpowiednik w wielu krajach. 1 lutego Bułgarzy obchodzą Dzień Świętego Tryfona (Трифон Зарезан), patrona wina. W Bułgarii dzień ten uważany jest za alternatywę dla Walentynek, ponieważ według kalendarza gregoriańskiego przypada na 14 lutego. Pisząc o bułgarskich obchodach Święta Wina, nie da nie wspomnieć o tym, jak obchodzi się go w innych krajach, gdzie tradycje winiarskie są równie popularne, jak w Bułgarii. A co wspólnego wino ma z nauką języków obcych?

- Autopromocja -

Przysłowia i cytaty o winie

Przysłowia i cytaty, są doskonałym środkiem, który utrwala i wzbogaca język, którego się uczymy. Zachęcam więc do czerpania z tej skarbnicy, możesz poszukać ciekawych cytatów lub poznać przysłowia związane z dziedziną swoich zainteresowań. Ja jestem amatorką wina. Uwielbiam poznawać nowe smaki, czytać informację o tym jak dane wino powstało, obserwować jego kolor i rzecz jasna szukać cytatów również w różnych językach na temat tego wyjątkowego napoju (nie znoszę słowa trunek).

„In vino veritas” głosi łacińska sentencja, czyli „prawda jest w winie” , sugerując tym samym, że wino czyni człowieka szczerym lub zmusza do mówienia prawdy albo, jak powiedziałby Homer, „wino rozwiązuje języki” i jestem pewna, że również w innym tej frazy znaczeniu, ponieważ może nam pomóc przełamać barierę językową w innym kraju.

Bułgarzy mają sporo ciekawych powiedzeń o winie. Moje ulubione to: „Хубаво вино – лоша глава.” – „Dobre wino – zła głowa”; „Пила коза вино, че търси вълка да се бори” – „Piła koza wino, teraz szuka wilka do walki”; „Първата чаша за здраве, втората – за радост, третата – за лудост” – „Pierwszy kielich dla zdrowia, drugi dla radości, trzeci dla szaleństwa” czy „Благословено вино, проклето пиянство” – „Błogosławione wino, przeklęte pijaństwo”. Każdy kraj ma własne ciekawe powiedzenia o winie, więc zachęcam do publikowania ich w komentarzach, a także do dzielenia się cytatami i przysłowiami o winie w językach, których się uczysz.

Historia wina w pigułce

Jeśli wierzyć Wikipedii, to prawdopodobnie wyraz „wino” pochodzi od łacińskiego „vinum”, który z kolei może pochodzić od greckiego wyrazu „οἶνος oînos” (w wymowie archaicznej „ϝοῖνος woînos”). Istnieje teoria, że pierwotnie odnaleziono źródło wyrazu w sanskrycie (czyli języku literackim starożytnych, średniowiecznych i wczesnonowożytnych Indii) – „ vena”, co w tłumaczeniu znaczy mniej więcej odurzający sok z nieznanej rośliny. Inna teoria mówi o pochodzeniu wyrazu z języku Hetytów: „we-anas”.

Pochodzenie winorośli jest przypisywane obszarom Kaukazu, gdzie krzewy oplatają drzewa. Znaleziska archeologiczne sugerują, że wino było uprawiane i przechowywane na tym obszarze już w epoce neolitu. Zanim jednak człowiek postanowił uprawiać winorośle, pierwszy kontakt z winem mógł mieć przez zjedzenie przejrzałych owoców lub przy nieudanej próbie przechowywania soku z owoców.

Dowody archeologiczne wskazują, że wino było uprawiane na Bliskim Wschodzie w okresie między 8500 a 4000 r. p.n.e. Do Grecji wino przywędrowało z Egiptu; z kolei po podboju Greków przez Rzymian zaczęto uprawiać winorośl na nowych terenach, takich jak Hiszpania, Francja i Niemcy.

W okresie średniowiecza duże winnice upadały, lecz winiarstwo kwitło w klasztorach, a zapotrzebowanie na wino mszalne rosło z rozprzestrzenianiem się chrześcijaństwa na północ Europy. Pod koniec średniowiecza znacznie wzrósł handel winem na potrzeby niereligijne, gdyż jakość wody była o wiele gorsza niż jakość wina.

Czasy nowożytne, które przyniosły nowe odkrycia geograficzne i powstanie kolonii, zaowocowały początek produkcji wina na nowych terenach – w Ameryce, Afryce, Australii i Nowej Zelandii.

Bułgarski zwyczaj Трифон Зарезан, czyli Dzień Świętego Tryfona

Święto Wina obchodzone w Bułgarii, jak również w innych państwach bałkańskich prawdopodobnie ma swój początek w kulcie Dionizosa  – mitycznego greckiego boga płodności, dzikiej natury, winnej latorośli i wina. Z obchodami tego święta wiąże się zwyczaj podcinania winorośli przez właścicieli winnic, który ma przypominać o nadchodzącej wiośnie. Mężczyźni odcinają gałązki i zwijają je w wianki; wianki te przerzucają później przez ramię i zabierają do domu, by ułożyć je przy domowej ikonie. Po ceremonii następuje wspólna biesiada, tańce oraz częstowanie się winem.

Święto wina w Czechach i Polsce

W Czechach Święto Winobrania przypada na wrzesień. Od drugiego do czwartego weekendu września prawie w całym kraju w atmosferze koncertów, pokazów strojów średniowiecznych, walk rycerskich oraz zwiedzania winnic obchodzi się Święto Wina.

W Polsce (podobnie jak w Czechach) odbywają się huczne wydarzenia z ogromem atrakcji w okresie winobrania, czyli we wrześniu. Ustrój socjalistyczny powojennej Polski doprowadził do upadku winiarstwa w naszym kraju, likwidując prywatne winnice. Na szczęście tradycje winiarskie powoli się odradzają.

Święto wina w innych krajach

Tradycja obchodów święta wina narodziła się we Francji w regionie Beaujolais. Francuska nazwa tego święta brzmi Beaujolais Nouveau [czyt. bożole nuwo] i w tym dniu można spróbować młodego wina z danego roku. Beaujolais nouveau to ruchome święto, które przypada w trzeci czwartek listopada. Święto młodego wina jest również popularne w Japonii, USA i Niemczech.

W Mołdawii święto winobrania nazywane jest Narodowym Dniem Wina, ma ono charakter państwowy i narodowy. Wielkie świętowanie odbywa się w pierwszy weekend października. Obcokrajowcom, którzy wybierają się zwiedzić Mołdawię podczas tych uroczystości, są nawet przyznawane bezpłatne wizy. Uroczystości inauguruje parada Bachusa. Odbywają się konkursy, tańce i obowiązkowo degustacja win.

Ciekawym wydarzeniem jest Festiwal Wina na Słowacji. Amatorzy wina kilka razy w roku mają okazję uczestniczyć w Dniu Otwartych Piwnic, które odbywają się w maju i listopadzie, a we wrześniu świętuje się winobranie. Dwudniowy bilet wstępu zapewnia nieograniczony dostęp do winnic. Kosztuje on około 40 euro, w cenę wliczona jest możliwość zakupu wina za 20 euro.

O świętowaniu wina i o samym winie można pisać bez końca. Usłyszałam kiedyś piękny cytat, że „dobre wino to magiczny napój, człowiek go spróbuje, a potem zaczyna uczyć się języków obcych i myśli o przeprowadzce oraz o własnej winnicy”. Nie mogę z tym nie zgodzić się, właśnie tak zaczęłam uczyć się języka portugalskiego 🙂

Uczymy się języków obcych z różnych powodów, ale zawsze marzymy o tym, by odwiedzić kraj, którego język chcemy opanować. Poznajemy jego kulturę, zwyczaje, a kiedy udaje nam się w końcu zrealizować marzenia o podróży, prawie zawsze zawieramy tam nowe przyjaźnie. Czyż nie jest to wspaniały czas spędzony na rozmowach przy kieliszku dobrego wina?

­­­­­Polsko-bułgarsko-czeski minisłownik podstawowych wyrazów

Z racji tego, że obecnie uczę się języka bułgarskiego i czeskiego, postanowiłam przygotować minisłowniczek podstawowych wyrazów oraz wyrazów, dzięki którym zamówisz wino w restauracji w Bułgarii lub Czechach.

Dzień dobry – добро утро [dobro ùtro] (rankiem)/ добър ден [dobyr den] (po południu) – Dobrý den (nieoficjalnie “cześć” – ahoj) [dobrii den, ahoj]

Dobry wieczór – добър вечер [dobýr wèczer] – Dobrý večer [dobrii weczer]

Do widzenia – до виждане [do wìżdane] – Na shledanou (nieoficjalnie – na shle, čau) [na shledanoł, na shle, czał]

Dobranoc – лека нощ [lèka noszt] – Dobrou noc [dobroł noc]

Przepraszam – извинете [izwinète] (forma grzecznościowa)/прощавайте [prosztàwajte], извинявай [izwiniàwaj] (do rówieśnika) – Promiňte (forma grzecznościowa) [promińte], Promiň (do rówieśnika) [promiń]

Dziękuję/bardzo dziękuję – благодаря [błagodarià] (oficjalnie), мерси [mersì] (potocznie)/много благодаря [mnogo błagodarià] – díky (nieformalnie) [diiki], děkuju, děkuji [diekuju, diekuji]

Wino czerwone/białe – вино червено/бяло [wino czerwèno/biàło], wytrawne/słodkie – сухо/сладко [sùcho/słàdko] – víno červené/bílé [wiino czerwenee/biilee], přirodní/sladké [przirodnii/sladkee]

Ile to kosztuje? – Колко струва това? [kòłko strùwa towà] – Kolik to stojí? [kolik stojii]

Ile płacę? – колко плащам? [kòłko płàsztam] – Kolik platím? [kolik platiim]

Poproszę rachunek – сметката, моля [smètkata, mòlia] – Prosím účet, zaplatím [prosiim uuczet, zaplatiim]

Na zdrowie! – наздраве! [nazdràwe] – Na zdraví [na zdrawii]

Vita