Txalaparta

Txalaparta to prawdopodobnie jeden z niewielu (o ile nie jedyny) instrumentów na świecie, który jest grany jednocześnie przez dwie osoby. Trudno jest okreslić dokladnie, kiedy powstał, ale istnieją teorie, według których ten instrument był juz znany w czasach prehistorycznych. Są to dwie grube drewniane laski, które grajacy w rytmiczny sposób uderzają o twardą powierzchnię nieco przypominajaca stół.

Jedyną znaną z najdawniejszych czasów melodią graną na tym instrumencie jest melodia, która narodziła się w fabrykach cydru (sagardotegiak). Istnieje rownież przekonanie, że właśnie w tym środowisku narodził się sam instrument. Producenci cydru (sagardo) używali txalaparty, by poinformować mieszkańców okolic, ze nowa partia cydru została właśnie wyprodukowana, i zachęcić ich do przybycia, spróbowania oraz kupna napoju.

Tobera

Tobera jest bardzo podobna do txalaparty, z tą różnicą, że zamiast lasek drewnianych używa się metalowych. Często są one używane do oznajmiania informacji o zaślubinach.

Txistu

Txistu to prawdopodobnie najstarszy instrument muzyczny unikalny dla Kraju Basków. Wyglądem przypomina on flet z czterema otworami, który jest trzymany i grany tylko za pomocą lewej reki. Najstarsze txistu prawdopodobnie były wykonane z kości zwierząt. Bardziej nowoczesne wersje są wykonane z drewna, a ostatnio również częściej widzi się ten instrument wykonany z metalu lub nylonu.

Alboka

To dopiero ciekawy instrument! Jego nazwa pochodzi od arabskiego „al-bûq” (البوق), które oznacza „róg”. Wykonany jest on z dwóch rogów bawolich, dwóch tub z bambusa oraz środkowej części w kształcie półkola łączącej dwa rogi, wykonanej z drewna.

Ważnym elementem grania na tym instrumencie jest jednoczesne wdychanie powietrza przez nos i wydychanie przez usta. W ten sposób dźwięk wydobywa się bez przerwy, bez konieczności zaciągnięcia powietrza.

Trikititxa

Instrument dość młody, pochodzący z końca XIX. wieku. Jest to baskijska wersja akordeonu, ale niekiedy ta nazwa jest również nadawana duetowi – akordeon + tamburyn (rzadko kiedy widzi się akordeon bez tamburynu). Mówi się, ze nazwa instrumentu to onomatopeja trikiti-trikiti-trikiti – dźwięk wydawany przez tamburyn. Jest to najpopularniejszy instrument towarzyszący baskijskim festynom i uroczystościom.

Autorka: Ewelina Nesin

Tu przeczytasz wprowadzenie do języka baskijskiego!