Jak nauczyć się ukraińskiego? Jednym z podstawowych pytań, jakie sobie zadajemy, zaczynając uczyć się (czy też myśląc o nauce) jakiegoś języka, to, czy będzie przed nami wiele przeszkód. Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że języki z grupy słowiańskiej lub pokrewnej znanego nam języka powinny być łatwiejsze. I tak jest, ale nie zawsze. Wszystko zależy od nas i od strategii nauki, którą wybierzemy. Między innymi o tym przeczytacie poniżej.
O Boże, cyrylica!
Tak reaguje właśnie wiele osób, którym przychodzi na myśl uczenie się słowiańskich języków zapisywanych cyrylicą (de facto jej wariantami). Cyrylica bazowała na alfabecie greckim, podobnie jak alfabet łaciński, w związku z tym wiele liter jest takich samych lub wizualnie nam znajomych. Polecam kilka razy przejrzeć tabelkę z literami i potem próbować czytać, wspierając się tabelką. Szybko zobaczycie, że tabelka nie jest już potrzebna, a po kilku dniach zapomnicie o jej istnieniu! Podobnie jest z alfabetem pisanym – trzeba po prostu zacząć pisać, ćwiczyć kaligrafię i potem przepisywać jakieś dłuższe teksty pisane. To naprawdę działa! Ja się nauczyłem czytać tego samego dnia po całodziennym treningu. To nie jest takie trudne, jak się wydaje.
Podręczniki
Język ukraiński dla początkujących – zestaw składający się z podręcznika wraz ze słownikiem oraz płytą CD z ćwiczeniami. Według mnie dobry podręcznik, który posiada zbalansowane względem poziomu słownictwo wraz z dłuższymi tekstami, na podstawie których pracujemy. Posiada także wersję dla średniozaawansowanych, która jest zbudowana w podobny sposób.
Розмовляєте українською? – podręcznik, który polecam osobom, które już nieco język ukraiński ugryzły i szukają bardziej skomplikowanych zagadnień, dla zaczynających od zupełnych podstaw może sprawiać problemy. Problemem jest też to, że jest trudno dostępny, ale nie nieosiągalny.
Український правопис – niezbędnik dla każdego, kto uczy się języka ukraińskiego. Zawiera zasady deklinacji, koniugacji, pisowni oraz opisuje gramatykę związaną z każdą częścią mowy. Sam w sobie ćwiczeń nie zawiera, ale jest Biblią każdego ukrainisty. Masz pytanie, wątpliwości? Zajrzyj do “prawopysu”!
Słowniki
Słownik tematyczny polsko-ukraiński – zawiera około 45 000 haseł poszeregowanych w kategoriach tematycznych, więc jest bardzo wdzięczną pomocą naukową przy nauce konkretnych tematów z jakiegokolwiek podręcznika, zawiera bowiem 30 bloków tematycznych, które pomagają odnaleźć pożądane słownictwo. Minusem jest to, że czasem sporo czasu zajmuje znalezienie pojedynczego słowa, w związku z czym nie zawsze jest tak dobry, jak słowniki o klasycznym układzie.
Słownik polsko–rosyjsko–ukraiński – stary słownik wydany w 1992 roku w Kijowie, słabo osiągalny w Polsce, ale łatwy do kupienia na książkowym ryneczku na ul. Podwalnej we Lwowie. Zawiera nieco zrusyfikowanej leksyki, ale jest bardzo pomocny, jest w nim sporo przykładów użycia konkretnych słów w postaci zwrotów. Mnie się bardzo spodobała jego trójjęzyczność ze względu na to, że można jednocześnie porównywać ukraiński z rosyjskim i niejako uczyć się dwóch języków na raz.
Słownik polsko–ukraiński, ukraińsko–polski – ok. 14 000 haseł, nie ma w nim wszystkiego, ale jak najbardziej znajdziemy w nim podstawową leksykę wraz z przykładami użycia
Словник української мови – internetowy słownik języka ukraińskiego, który jest internetową wersją wydawane w latach osiemdziesiątych jedenastotomowego Słownika języka ukraińskiego. Mieści w sobie ponad 134 000 haseł, które są wyjaśnione w sposób opisowy, a pod każdym z nich zamieszczone są przykłady użycia tychże słów w literackich utworach. Moim zdaniem najlepszy słownik dla kogoś, kto już choć trochę opanował ukraiński. Dodatkowym, wręcz ogromnym plusem jest fakt, że uczymy się znaczenia słowa poprzez opis, co jest jedną z najskuteczniejszych metod nauki. Oczywiście, czasem zdarza się, że tematyka jest taka, iż jedno słowo jest opisane przez dziesięć równie nam nieznanych, stąd czasem jego przydatność jest wątpliwa, aczkolwiek zdarza się to rzadko.
Polsko-ukraiński słownik frazeologiczny – przydatny słownik, który zawiera 1200 par. Często chcemy coś zawrzeć w sposób opisowy bądź wzbogacić naszą wypowiedź, ale brakuje nam słów. Internet też nie zawsze pomaga. Od dwóch lat jest już łatwiej w tej materii za sprawą tego słownika, dzięki któremu znamy ukraińskie ekwiwalenty polskich frazeologizmów.
Literatura piękna
Zastanawiałem się nad tym, czy mogę polecić jakieś konkretne pozycje, które pomogą w nauce języka. Doszedłem do wniosku, że to, co mogę polecić, to przeczytanie ukraińskich przekładów książek, które już dobrze znamy. Na język ukraiński tłumaczy się obecnie bardzo dużo, zwłaszcza klasyki, ale też współczesnych twórców, w tym wielu polskich. W Polsce trudno je dostać, jedno z nielicznych miejsc możecie znaleźć pod tym adresem. Najprościej poprosić kogoś, kto będzie choćby i we Lwowie, by zrobił dla nas zakupy. Książki na Ukrainie są dużo tańsze od tych w Polsce, stąd na przykład możecie kupić poszczególne tomy na przykład sagi Pieśń lodu i ognia po 20zł za sztukę. Naprawdę opłaca się kupować literaturę na Ukrainie, ja zawsze przewożę przez granicę pełno książek w torbie, co często wzbudza zdziwienie u pograniczników podczas kontroli 😀
