W niniejszym wpisie uporządkowaliśmy i opisaliśmy wszystkie materiały do nauki ukraińskiego, które daliśmy radę zebrać i zweryfikować pod kątem merytorycznym. W znakomitej większości są to materiały darmowe, ale w zestawieniu pojawiły się też opcje, które w niektórych wariantach mogą być płatne. Mamy jednak pewność, że to zestawienie to wszystko czego potrzebujesz, aby zacząć przygodę z językiem ukraińskim!
Zanim przejdziemy do konkretów, chciałbym z całego serca podziękować społeczności Językowej Siłki za zaangażowanie i polecenie setek wspaniałych materiałów do nauki ukraińskiego w naszej grupie na Facebooku. Jesteście wielcy! Pracujemy też nad tekstami dla Ukraińców uczących się języka polskiego, które będziemy publikować na naszej stronie w języku ukraińskim oraz w języku rosyjskim. Zaznaczam też, że niektóre materiały do nauki ukraińskiego, które pojawiają się w tym wpisie są dostępne wyłącznie w języku angielskim (aczkolwiek po polsku również jest ich bardzo dużo!). Staramy się również przynajmniej w kilku słowach opisać każdy z zasobów.
Zapraszam do lektury i życzę owocnej nauki języka ukraińskiego!
Patryk Topoliński | pomysłodawca Językowej Siłki, redaktor naczelny
Materiały do nauki ukraińskiego – Od czego zacząć?
Wstęp do ukraińskiego – alfabet
Pierwszą reakcją na wiadomość, iż ukraiński zapisujemy odmiennym od łacińskiego alfabetem, zazwyczaj jest przerażenie. Jakim cudem mam to wszystko odczytać? Być może takie pytanie pojawiło się w pierwszym odruchu w Twoich myślach. Spokojnie, nie będzie tak źle! Poniżej pozwolę sobie zacytować mojego redakcyjnego kolegę, Jacka Stasiorczyka, który przygotowywał już kilka lat temu serię poradników na temat języka ukraińskiego, które opublikowaliśmy na naszych łamach.
Oto co Jacek pisze o ukraińskiej cyrylicy:
Cyrylica bazowała na alfabecie greckim, podobnie jak alfabet łaciński, w związku z tym wiele liter jest takich samych lub wizualnie nam znajomych. Polecam kilka razy przejrzeć tabelkę z literami i potem próbować czytać, wspierając się tabelką. Szybko zobaczysz, że tabelka nie jest już potrzebna, a po kilku dniach zapomnisz o jej istnieniu! Podobnie jest z alfabetem pisanym – trzeba po prostu zacząć pisać, ćwiczyć kaligrafię i potem przepisywać jakieś dłuższe teksty pisane. To naprawdę działa! Ja się nauczyłem czytać tego samego dnia po całodziennym treningu. To nie jest takie trudne, jak się wydaje.
Ja od siebie dodam jeszcze, że główną funkcją języka jest komunikacja. Jeśli nie zamierzasz pisać ręcznie, bo w 99,9% przypadków piszesz z wykorzystaniem klawiatury, wystarczy, że nauczysz się pisania cyrylicą na swoim telefonie i/lub komputerze. Oczywiście warto nauczyć się pisać ręcznie, ale zaznaczam tylko, że istnieje alternatywa i jeśli nauka ręcznego pisania cyrylicy to dla Ciebie bariera, to niech nie będzie ona w Twoim wypadku wymówką. Czasem warto chodzić na skróty (jeśli tak Ci wygodniej). Warto też od razu dodać dodatkową klawiaturę na swoim telefonie, ponieważ wówczas podczas pisania po ukraińsku słownik będzie automatycznie poprawiał Twoje literówki.
W tym temacie możemy polecić darmowy kurs ukraińskiego audio, gdzie bardzo przystępnie wytłumaczony – w języku angielskim – jest wątek cyrylicy oraz wymowy języka ukraińskiego. Znajdziesz go NA TEJ STRONIE (link bezpośrednio do lekcji z alfabetem). W ciekawy sposób o nauce alfabetu – po polsku – pisała też Anastazja z bloga Ukraiński Online w tym artykule.
Jeśli wolisz przyswajać wiedzę poprzez video, poniżej zamieszczam film o ukraińskim alfabecie z kanału Speak Ukrainian. Na tym kanale znajdziesz też różne inne treści, ale do tego przejdziemy w dalszej części wpisu.
Nauka wymowy:
Wątkiem połączonym z cyrylicą jest nauka wymowy języka ukraińskiego. Materiały do nauki ukraińskiego w większości przypadków w dużej mierze skupiają się na początku właśnie na alfabecie i wymowie. Wynika to z tego, że wymowa dowolnego języka obcego jest bardzo ważna. Oczywiście, nie musisz brzmieć idealnie, ale warto brzmieć… poprawnie. Każda osoba – jak to się mówi – ma swój akcent, niemniej warto włożyć na początek trochę wysiłku w naukę poprawnej wymowy z bardzo prozaicznego powodu. Dzięki temu nie tylko łatwiej zrozumiemy osoby mówiące po ukraińsku, ale też sami zostaniemy zrozumiani.
Od kogo najlepiej nauczyć się brzmienia języka ukraińskiego? Oczywiście… od Ukraińców! Jeśli potrzebujesz bazy, w której znajdują się ukraińskie słowa i zwroty wymówione modelowo przez rodzimych użytkowników języka ukraińskiego, znajdziesz je na platformie Forvo. Tutaj z kolei ciekawy wpis o roli akcentu w języku ukraińskim.
Natomiast jeśli nauka wymowy nie jest dla Ciebie komfortowa niezależnie od języka (tzn. zawsze czujesz się dziwnie wymawiając słowa w języku obcym) oraz ciekawi Cię jakich błędów w nauce wymowy warto uniknąć, otwórz sobie w nowej karcie poniższy tekst i przeczytaj go po zakończeniu lektury wpisu o materiałach do nauki ukraińskiego. 🙂
Materiały do nauki ukraińskiego – Słownictwo
Ważne! Poniżej zamieszczamy całą masę linków, kursów, aplikacji, książek. Jeśli chodzi o materiały do nauki ukraińskiego, podobnie jak w przypadku innych języków bardzo łatwo jest wpaść w pułapkę łapania zbyt wielu srok za ogon! My zachęcamy do językowego minimalizmu!
Wybierz jedno, maksymalnie dwa narzędzia jeśli chodzi o naukę słownictwa i gramatyki, do tego dołóż materiały do osłuchania się, coś do czytania oraz postaraj się zapewnić sobie możliwość prowadzenia rozmów w języku ukraińskim. Nie potrzebujesz więcej! Skup się na swoim głównym źródle wiedzy i przerabiaj je starannie i rzetelnie. Jeśli będzie słabe, zmień je i wybierz inne, ale pamiętaj, że łamanie zasad językowego minimalizmu – oraz zdrowego rozsądku – powoduje chaos w nauce i poczucie braku progresu (więcej o tej pułapce pisaliśmy w oddzielnym artykule)!
Jeśli z kolei nie wiesz jak skutecznie uczyć się słówek, obejrzyj poniższy film na kanale Językowej Siłki na YouTube. Warto zasubskrybować nasz kanał po regularną dawkę językowej wiedzy, różnego rodzaju wyzwania i eksperymenty, które często skutkują zastrzykiem inspiracji do działania. 😉
Aplikacje do nauki ukraińskiego:
- Fiszkoteka – polska platforma internetowa do nauki poprzez fiszki, która udostępnia całkowicie za darmo wszystkie swoje kursy języka ukraińskiego,
- Anki – klasyczna aplikacja do nauki z pomocą elektronicznych fiszek: znana i lubiana przez miłośników nauki języków, tutaj możesz znaleźć polecaną przeze mnie talię ze zwrotami w języku ukraińskim w parze ukraiński-angielski,
- Memrise – dziesiątki kursów języka ukraińskiego stworzonych przez użytkowników, do wyboru, do koloru, ale warto pamiętać, że talie tworzą użytkownicy, dlatego ich jakość może się diametralnie różnić. Tutaj kursy ukraińskiego z językiem polskim jako językiem bazowym, a tutaj z językiem angielskim,
- LingQ – podobnie jak Fiszkoteka udostępnia swój kurs języka ukraińskiego bezpłatnie,
- Duolingo – wspomniane raczej przy okazji, kurs ukraińskiego w Duolingo jest słabej jakości, może być dodatkiem dla zabawy, ale nie stanowi realnej wartości jeśli naprawdę chcesz się nauczyć mówić po ukraińsku,
- FISZKI – wyjątkowo nie aplikacja, a papierowe kartoniki wraz z systemem powtórek w postaci pudełka Memobox, od niedawna Wydawnictwo Cztery Głowy zapewnia możliwość nauki poprzez fiszki, również jeśli chodzi o język ukraiński.
Platformy internetowe do nauki ukraińskiego:
- Glossika – kurs języka ukraińskiego poprzez naukę w pełnych zdaniach, jest możliwość zrobienia testu poziomującego przed rozpoczęciem nauki,
- Clozemaster – kolejna strona internetowa z grą językową, która polega na nauce poprzez wypełnianie luk w zdaniach, dobry sposób na naukę w kontekście,
- Babadum – koncept podobny jak w powyższych przypadkach, natomiast jest to gra wyłącznie do nauki słówek (bez kontekstu), jej dużym plusem jest oprawa graficzna. Styl podobny do apki Drops, która akurat nie ma jeszcze języka ukraińskiego, ale pracuje nad jego dodaniem oraz Drops udostępnia za darmo możliwość nauki języków (w tym polskiego) dla uchodźców z Ukrainy.
Poniżej kilka propozycji, które nie są stworzone w stylu gier, ale za to są klasycznymi kursami językowymi w formacie strony internetowej z wiedzą i poszczególnymi lekcjami zagłębiającymi się w kolejne niuanse języka (jest też dużo smaczków dla miłośników gramatyki):
- 101 languages – wspomniany wcześniej darmowy kurs języka ukraińskiego z audio,
- kurs ukraińskiego Loecsen,
- kolejny kurs ukraińskiego dla początkujących, dużo wyjaśnień gramatycznych,
- kurs Ukrainian Zone: czytanie, słuchanie, zadania,
- 25 tematów i 100 lekcji, Speak Ukrainian czyli kurs ukraińskiego po angielsku w ładnej oprawie graficznej,
- 50 languages – kurs ukraińskiego dla początkujących (audio),
- Lingohut – 125 lekcji tematycznych po polsku z frazami ukraińskimi,
- jeszcze jeden kurs audio języka ukraińskiego.
Uff! Jest z czego wybierać!
Blogi na temat języka ukraińskiego:
Propozycja po polsku:
- blog Ukraiński Online prowadzony w całości w języku polskim przez Anastazję Herasymuk. Na blogu znajdziemy między innymi porady dotyczące nauki języka ukraińskiego, darmowe PDFy do nauki, a z materiałów płatnych również kursy (online oraz indywidualne), a także podręcznik po polsku do nauki ukraińskiego, który można zakupić w formacie eBooka.
Propozycja po angielsku:
- blog szkoły Speak Ukrainian, której założycielką jest Inna Sopronchuk. Na blogu oraz kanale YT i w mediach społecznościowych Inna publikuje darmowe materiały do nauki języka ukraińskiego, a także dostępne są kursy online, w kursie Learn to introduce yourself in Ukrainian in only 3 days można wziąć udział bezpłatnie.
Podręczniki do nauki ukraińskiego:
Zdaję sobie sprawę, że jeśli chodzi o materiały do nauki ukraińskiego jest też grupa tradycjonalistów, którzy najlepiej odnajdują się wertując kartki papieru. Jeśli chodzi o klasyczne podręczniki do nauki języka ukraińskiego, polecam zajrzeć do poniższego tekstu. Jest to zestawienie podręczników (oraz słowników) do nauki języka naszych wschodnich sąsiadów, które przygotował już jakiś czas temu Jacek Stasiorczyk z redakcji Językowej Siłki. Tekst jest nadal w pełni aktualny, zapraszam do lektury!
Rozmówki i słowniczki:
Czasem najprostsze rozwiązania są najlepsze. Kto wie, być może w nauce tak blisko spokrewnionego z językiem polskim języka wcale nie masz ochoty korzystać z podręcznika, aplikacji lub fiszek. Na szczęście, rozmowę możesz prowadzić dosłownie z rozmówkami w dłoniach. Z początku może się to wydawać mało sensowne, ale nie ma nic lepiej wpływającego na naukę języka, niż możliwość wykorzystywania wiedzy w praktyce od razu. Korzystając z rozmówek uczysz się języka. I to dużo szybciej niż bez prowadzenia rozmów.
Oczywiście, rozmówki okażą się tym bardziej przydatne, jeśli akurat masz kontakt z osobą będącą uchodźcą z Ukrainy i chcesz móc pomóc tu i teraz:
- Rozmówki renomowanej serii PONS, które zostały udostępnione w pełni za darmo w pliku PDF,
- Świetne rozmówki od Ukraiński Online (jest też fragment ułatwiający naukę ukraińskiej cyrylicy),
- Zestaw rozmówek przydatnych przy kontakcie z uchodźcami, rozmówki przygotowane przez profil Językowe Kontrowersje,
- Rozmówki polsko-ukraińsko-rosyjskie przygotowane przez Na Wostok,
- Rozmówki obrazkowe do kontaktu z dziećmi,
- Polsko-ukraiński tłumacz internetowy,
Materiały do nauki ukraińskiego – czego słuchać, co oglądać, co czytać?
- podcast do nauki języka ukraińskiego,
- Radio Garden – mapa świata z setkami stacji radiowych do wyboru, wystarczy wyszukać stacji ukraińskich, wybór jest niesamowity,
- jeśli czytasz ten artykuł niebawem po jego publikacji, w tym wpisie w grupie Językowej Siłki, w komentarzach, członkowie grupy wymieniają się sprawdzonymi źródłami dotyczącymi wojny w Ukrainie. Wiele z polecanych materiałów jest właśnie w języku ukraińskim.
Tu mógłbym wymieniać i wymieniać, ale tak się składa, że zrobił to już jakiś czas temu Jacek. Dlatego w tym miejscu, zamiast powielać treści, podobnie jak w temacie podręczników, zapraszam Cię pięknie do oddzielnego wpisu ze zbiorem materiałów do immersji (zanurzenia) w języku ukraińskim. Znajdziesz tam polecane stacje radiowe, kanały YouTube, profile w mediach społecznościowych oraz portale informacyjne. I wiele, wiele więcej!
Bajki:
Na koniec coś mniej oczywistego dla tych, którzy nie mają ochoty na “zwykłe” materiały do nauki ukraińskiego i zamiast tego chcą zacząć naukę od… bajek!
- książki dla dzieci w formacie ebooków,
- ukraińska ksiegarnio-kawiarnia z Krakowa, książki można kupić na miejscu albo zamówić z dostawą do domu,
- ukraińskie bajki do słuchania.
Podziękowania dla Marty i Ani, które podzieliły się odnośnikami do bajek w grupie Językowa Siłka na Facebooku. Nauka języka ukraińskiego z pomocą bajek z pewnością może być ciekawą przygodą!
Jeśli chcesz uczyć się języków wspólnie z Językową Siłką, polecam Ci być na bieżąco i zaobserwować nasz profil na Instagramie (gdzie znajdziesz też ciekawostki językowe, kulisy naszej działalności oraz mojej nauki języków, a także skuteczne metody samodzielnej nauki języków). Przy okazji, zapraszam też do naszego podcastu. Na zachętę poniżej zamieszczam okienko z odtwarzaczem Spotify z odcinkiem na temat planowania nauki języka. W sam raz dla Ciebie na dziś, jeśli zamierzasz wykorzystać materiały do nauki ukraińskiego i rozpocząć naukę!
Stworzyliśmy też przestrzeń w naszej grupie, gdzie wymieniamy się informacjami na temat pomocy uchodźcom z Ukrainy. W tym miejscu możesz poinformować o swojej akcji lub zobaczyć jak możesz pomóc:
Jeśli interesują Cię materiały do nauki ukraińskiego, bardzo możliwe, że poniższe artykuły Językowej Siłki również mogą okazać się dla Ciebie wartościowe (kliknij tytuł, aby przejść do tekstu):
- Jak nauczyć się ukraińskiego (podręczniki i słowniki)
- Zanurzenie w ukraińskim – zestawienie mediów ukraińskojęzycznych
- Ukraińskie przekleństwa
Artykuł: Materiały do nauki ukraińskiego | marzec 2022
