Czy przyszło Ci się kiedyś zastanawiać jak wymienić sól na złoto, nie używając do tego ani jednego słowa? Pewnie nie. Ale… być może zastanawiasz się czasem, jakie są najbardziej fascynujące formy komunikacji? Choćby to, o czym opowiem dziś, czyli komunikacja bez użycia słów, bez użycia emoji i nawet bez języka migowego. W zasadzie bez jakiegokolwiek języka. Zapraszam Cię teraz na fascynującą podróż, która pokazuje ludzką kreatywność i zdolność do nieoczywistych form komunikacji.
Ten artykuł – choć oczywiście sam w sobie w pełni wartościowy – powstał na bazie poniższego odcinka podcastu Językowa Siłka. W związku z tym – jeśli wolisz przyswajać wiedzę w formacie audio – zachęcam do skorzystania z okienka z odtwarzaczem Spotify. Przy okazji, zapraszam też do kilkudziesięciu innych odcinków podcastu (wiele z nich jest dostępnych tylko w formacie audio). 🎧
Wersja tekstowa pod okienkiem z podcastem! ⤵️
Zastanówmy się: czy komunikacja pomiędzy przedstawicielami dwóch różnych kultur niemających wspólnego języka jest w ogóle możliwa? 💬
Pierwsza odpowiedź, która nam przychodzi na myśl, to:
oczywiście, że tak.
Można przecież rozmawiać za pomocą translatora. Można rozmawiać za pomocą wielu różnych innych sposobów, które można w tym w tym celu włączyć do tej komunikacji: ot, choćby emoji.
Ale co jeśli dodamy do tego, że ani razu w tym przypadku nie dochodzi do spotkania obu stron i mówimy o czasach, w których nie istniał internet, ani nawet nie było możliwości ani potrzeby, aby w tym konkretnym przypadku skorzystać z poczty i/lub posłańca?
Jesteśmy w przestrzeni, w której nie mamy możliwości skorzystania z internetu. Potrzebujemy się skomunikować z kimś, kogo języka nie znamy i nawet się z tą osobą czy z tą grupą osób nie mamy jak spotkać, czy też nie chcemy się z nimi spotykać i po prostu potrzebujemy się z nimi skomunikować.
Taką sytuację opisał Ryszard Kapuściński w książce “Heban”.
Przed Wami zjawisko określone jako handel niemy.
Jak wymienić Sól na ZŁOTO (nie używając ani jednego słowa)?
Kapuściński opisuje istniejące w Afryce pomiędzy ludźmi Sahary a osiadłymi plemionami Sahelu i zielonej sawanny – oczywiście istniejące w czasach, kiedy Kapuściński pisał tę książkę – zjawisko handlu niemego, czyli wymiany towarów bez użycia języka jako narzędzia komunikacji.
Transakcja sprzedaży soli w zamian za złoto wyglądała następująco:
Handlarze solą wysypują kopce, po czym oddalają się od miejsca transakcji. Następnie pojawiają się w nim nabywcy i zostawiają przy każdym z kopców ilość złota, jaką uważają za równowartość ilości soli. Następnie i oni się oddalają, nie wziąwszy jeszcze soli. Po ich odejściu wracają handlarze solą i jeśli uznają, że pozostawiona ilość złota jest wystarczająca, zabierają to złoto i zostawiają sól nabywcom. Jeżeli jednak uznają, że ta ilość złota nie jest wystarczająca, zostawiają obydwa surowce. W tym drugim przypadku nabywcy dokładają oczywiście jeszcze więcej złota, o ile są zainteresowani. I cała procedura się powtarza.
Fragment książki Ryszarda Kapuścińskiego: Heban.
Co jest w tym procesie kluczowe i najciekawsze? Ani razu podczas całego tego procesu nie dochodzi do spotkania się obu stron.
Nie pada ani jedno słowo.
Dalsza część tekstu pod zapisami na nasz cotygodniowy newsletter!
Zapisz się do Środowej Siłki i ucz się języków z nami: 📬⤵️
Komunikacja bez użycia słów
To pozwala nam przejść do trochę szerszych rozważań, czy istnieją inne sposoby komunikacji bez języka. Przychodzi Ci coś do głowy? Mi na myśl przychodzą emoji. 😁🥳
Rozmawiamy za ich pomocą z kimś, kogo nie widzimy i gdybyśmy się uparli, bylibyśmy w stanie przeprowadzić całkiem sensowną rozmowę z pomocą samych emoji, bez korzystania ze słów. W tym przykładzie ważną rolę pełni też oczywiście dostęp do internetu, ale korzystamy nie ze słów, a obrazów, czyli innego rodzaju komunikacji, niż ten, którym posługujemy się przy zwyczajnych rozmowach (tutaj tekst o tym jak powstają emoji).
Przy założeniu, że rozważamy sytuację, gdy dochodzi do spotkania obu stron, oczywiście innym sposobem na komunikację bez wypowiadania słów jest posługiwanie się językiem migowym… chociaż w tym przypadku w zasadzie mamy już słowa i zdania, ale po prostu ich nie wymawiamy, a przekazujemy je odbiorcy w inny sposób (tu tekst o tym, jak zacząć naukę Polskiego Języka Migowego). Warto pamiętać, że nie możemy mówić o czymś takim jak jeden ogólny język migowy, ponieważ owych języków migowych jest dużo i np. chorwacki język migowy będzie inny, niż polski język migowy.
Rozszerzając nieco nasze rozważania i udając się do świata zwierząt, tam również możemy zauważyć wiele przeróżnych sposobów komunikacji – wielce skutecznych, a również działających bez wypowiadania choćby jednego słówa. 🐜 Mrówki tworzące chemiczne autostrady do jedzenia, informujące siebie o tym, która z nich jest ranna, 🐝 pszczoły pokazujące… tańcem, w którym kierunku lecieć do najlepszego nektaru (oraz czy jest go dużo, czy mało i jakiej jest jakości), a także 🐳 humbaki śpiewające podwodne pieśni w celu zdobycia wybranki.
Więcej o komunikacji zwierząt możesz przeczytać w poniższym artykule.
Aby do niego przejść, kliknij obrazek ⤵️
Moim skromnym zdaniem, warto eksplorować różne obszary komunikacji – zarówno ludzi, jak i zwierząt – choćby po to, aby obserwować jakie funkcje pełni w świecie komunikacja i jak język mógł ewoluować w przypadku homo sapiens w kierunku narzędzia pozwalającego nam na abstrakcyjne myślenie oraz efektywną współpracę.
Rola plotkowania w komunikacji
Co do tego ostatniego – język ludzki w dużej mierze powstał do tego, abyśmy mogli… plotkować.
Dlaczego mielibyśmy móc plotkować? Wyobraź sobie, że żyjesz na co dzień w plemieniu łowiecko-zbierackim, w którym masz kontakt z garstką osób w porównaniu do świata współczesnego. W takim wypadku plotki – czyli rozmowy o innych, znanych nam osobiście osobach – były jeszcze ważniejsze i zdecydowanie bardziej funkcjonalne, niż plotki na temat obcych osób, które uprawia się w dzisiejszym świecie w mediach. Po co plotkować z innymi członkami plemienia? Ano choćby po to, aby wiedzieć komu możemy zaufać, a komu niekoniecznie. W końcu od tego, czy ktoś nas oszuka zależy nasze bezpieczeństwo i nasze życie. Jeśli czujemy złość, ponieważ inny członek naszego plemienia nas oszukał, warto obgadać to z innymi osobami i postarać się np. odsunąć taką osobę od podejmowania ważnych dla społeczności decyzji.
Na koniec: mała notko-inspiracja dla Ciebie ⤵️
Skoro język ludzki ewoluował również po to, aby plotkować… siłą rzeczy łatwiej zapamiętujemy to, co jest wplecione w jakąś opowieść, nawet jeśli jest to opowieść nienajwyższych lotów na zasadzie plotek o tym: kto, co, gdzie, z kim i dlaczego… Jeśli lubisz portale plotkarskie i chcesz to połączyć z nauką języków, zachęcam Cię do tego, aby znaleźć tego typu profil/portal w języku, którego się uczysz. Znajdziesz tam plotki o światowych gwiazdach (głównie amerykańskich) oraz dowiesz się kto jest kim w kulturze, którą poznajesz poprzez język, którego się uczysz. Wiele tego typu portali plotkarskich, znajdziesz choćby w zestawieniach na temat całkowitego zanurzenia w bazie wiedzy o nauce poszczególnych języków tutaj, na stronie Językowej Siłki, na której właśnie się znajdujesz. Wystarczy wpisać w wyszukiwarkę “całkowite zanurzenie + język” i w ten sposób znajdziesz poradnik z materiałami do języka, którego się uczysz.
Ucząc się poprzez czytanie plotek masz też od razu wymówkę na zasadzie: przecież ja teraz nie czytam plotek, ja po prostu uczę się języka! 😄 Żarty żartami, ale prawda jest taka, że z olbrzymim prawdopodobieństwem będzie to dla Ciebie bardzo wartościowy sposób nauki. Tym bardziej, że język w serwisach plotkarskich jest zazwyczaj prosty, życiowy i ogólnie rzecz ujmując bardzo przydatny w życiu codziennym. W końcu dotyczy to tego, o czym mnóstwo na co dzień rozmawiamy – w sensie nie tyle o plotkach, co ogólnie o sobie i innych ludziach! Czytając, miej po prostu w oddzielnej karcie otwarty słownik, z nowych słów możesz stworzyć fiszki i… do dzieła! 🧠 📖
Życzę owocnej nauki i do przeczytania w kolejnym tekście!
✍️ Autor tekstu:
Patryk Topoliński, założyciel Językowej Siłki
💡 Jeśli spodobał Ci się ten tekst, poniższe artykuły Językowej Siłki również mogą okazać się dla Ciebie wartościowe (kliknij tytuł, aby przejść do tekstu):
Cześć, przepraszam, że na chwilę zmienię temat. Tu Patryk Topoliński, pomysłodawca i założyciel Językowej Siłki.
Na portalu Językowa Siłka przez ostatnie lata stworzyliśmy kilkaset artykułów, będących bazą wiedzy do samodzielnej nauki kilkudziesięciu języków. Jak widzisz – pomimo tego, że codziennie odwiedza nas ponad tysiąc osób – na stronie nie ma typowych w internecie okienek z reklamami. Wynika to z faktu, iż portal jezykowasilka.pl utrzymywany jest poprzez nasze autorskie materiały edukacyjne.
🟢 Dziś chciałbym zaprosić Cię do zapoznania się z moim autorskim kursem Język w Rok! (z którym uczy się już ponad 1800 osób)
Z wykształcenia jestem psychologiem i w mojej pracy i moich materiałach łączę doświadczenie poligloty z wiedzą psychologiczną opartą na badaniach naukowych. Osobiście wierzę, że nauka języków może być przyjemnością. Obecnie odkrywam świat za pomocą 11 języków. A są to: polski, angielski, hiszpański, portugalski (brazylijski), francuski, grecki, włoski, szwedzki, rosyjski, niemiecki, turecki.
Moją autorską metodę Język w Rok stworzyłem w taki sposób, aby była przyjazna osobom, które dopiero stawiają pierwsze kroki w samodzielnej nauce języków. Metoda Język w Rok to przepis na naukę języka kroczek po kroczku, który Ty możesz dostosować do swoich potrzeb oraz do języka, którego się uczysz. Tworzę materiały, które mają umożliwić Ci samodzielną, skuteczną, przyjemną i kilka razy szybszą, niż na tradycyjnych kursach naukę języka.
Kurs Język w Rok to sprawdzony przepis na to, jak krok po kroku nauczyć się dowolnego języka w rok do poziomu swobodnej komunikacji. Sprawdź darmowe lekcje, agendę kursu oraz opinie uczestników i przekonaj się, czy to coś dla Ciebie!
✅ "CHCĘ POZNAĆ SZCZEGÓŁY": https://jezykowasilka.pl/kurs/
Życzę Ci pięknego dnia, dużo uśmiechu i odwagi do spełniania językowych marzeń. I już zapraszam do dalszego zdobywania wiedzy na portalu Językowa Siłka.
Patryk Topoliński, założyciel Językowej Siłki 💪 😊
