Początek nauki języka arabskiego to przede wszystkim zmiany – zmiana alfabetu, zmiana kierunku pisania, nowe, dziwnie brzmiące głoski. W tym wpisie zostaną zaprezentowane materiały, które pomogą młodym (niekoniecznie wiekiem) adeptom arabszczyzny w przebrnięciu przez jej podstawy.
Arabski dla początkujących – krok 1 – ABDŻAD
Abdżad – alfabet, pismo spółgłoskowe stosowane do zapisu języka arabskiego. Arabski alfabet to absolutny mus dla początkujących. Im szybciej go opanujesz, tym lepiej. Nawet jeżeli skupiasz się w dużej mierze lub wyłącznie na nauce dialektu, zapisywanego łacinką, nie zaniedbuj abdżadu – przyda Ci się na każdym kroku podczas wizyt w świecie arabskim.
Do nauki abdżadu będziesz potrzebować mniej więcej tyle, co do nauki każdego nowego systemu pisma – przede wszystkim zeszytu i długopisu, opcjonalnie zeszytu z gęsto położonymi obok siebie liniami, takiego jak zeszyt do nut albo do pierwszej klasy szkoły podstawowej. Z myślą o początkujących powstały specjalne zeszyty do ćwiczenia pisania po arabsku – na hasło كراسة الكتابة ([kurraasat al–kitaaba] – ‘zeszyt do pisania‘) znajdziesz sporo propozycji w wolnym dostępie, które możesz pobrać i wydrukować, żeby następnie… ćwiczyć, ćwiczyć i jeszcze raz ćwiczyć. Tabelkę z alfabetem oraz wszystkimi pozycjami liter (początkową, środkową i końcową, a także izolowaną) znajdziesz także na oficjalnej stronie szkoły językowej Kierunek Wschód.
W opanowaniu nowego alfabetu mogą być pomocne filmiki instruktażowe na YouTube dla początkujących. Takimi dysponuje kanał wspomnianej już szkoły językowej Kierunek Wschód, a także (w języku angielskim) Omar Damak czy Learn Arabic with Maha.
Znajomość alfabetu nie równa się umiejętności kaligrafowania – ani też czytania pięknych „zawijasów”. Nie poddawaj się, jeśli po pierwszych dwóch tygodniach wciąż czytasz po literce, a napisanie jednego słowa zajmuje trzy razy tyle, ile powinno. Trening czyni mistrza!
Pismo odręczne nie różni się bardzo od druku (chyba że mamy do czynienia z kaligrafią, o której na razie tu nie wspominamy), kłopot może za to sprawiać rozmieszczenie liter na arabskiej klawiaturze. Polecam ściągnąć na telefon arabską klawiaturę, a na komputer zakupić naklejki, celem szybszego opanowania „klikania” po arabsku. Jeśli chcemy zapisać tylko jeden wyraz, możemy posiłkować się stronami z gotową klawiaturką, takimi jak ta.
Arabski dla początkujących – krok 2 – SŁOWNIKI, PODRĘCZNIKI
Słowniki i podręczniki to niezawodni przewodnicy w drodze do kolejnych poziomów wtajemniczenia. Wybór książek do języka arabskiego jest niewielki, zwłaszcza jeśli szukamy pozycji w języku polskim. Poniżej przedstawiony został wykaz podręczników, ćwiczeń i słowników, dostępnych na naszym rodzimym rynku:
- Język arabski dla Polaków, Abbas A., Yacoub G., Wydawnictwo Wiedza Powszechna 2010,
- Podstawy języka arabskiego, Król I., Hasan A., Wydawnictwo Akademickie Dialog 2012,
- Język arabski. Teksty i ćwiczenia, Abbas A., Abbas A., Wydawnictwo Naukowe UAM 2018*,
- Język arabski: ćwiczenia gramatyczne. Poziom początkujący, Graczyk A., Katedra Studiów Azjatyckich UAM 2015,
- Gramatyka języka arabskiego, Danecki J., Wydawnictwo Akademickie Dialog 1994*,
- Gramatyka języka arabskiego. Ćwiczenia, Kozłowska J., Wydawnictwo Akademickie Dialog 2019*.
Większość słowników języka arabskiego to słowniki rdzeniowe. Są najwygodniejsze w użyciu, wymagają jednak usystematyzowanej wiedzy o budowie wyrazu oraz klasach czasowników. Na tym poziomie proponuję zatrzymać się przy słownikach alfabetycznych, do których zaliczają się wymienione poniżej pozycje:
- Słownik arabsko-polski, Danecki J., Kozłowska J., Wydawnictwo Wiedza Powszechna 2009,
- Słownik polsko-arabski, arabsko-polski, Michalski M., Abdalla M., Wydawnictwo Level Trading 2014.
Pozycje z gwiazdką (*) wykraczają swoim zakresem poza poziom początkujący.
Jeśli zainteresował Cię temat rdzeni w językach semickich, przeczytaj koniecznie artykuł o rdzeniach w języku hebrajskim, które działają na bardzo podobnej zasadzie, jak te arabskie.
Arabski dla początkujących – krok 3 – MEDIA SPOŁECZNOŚCIOWE, APLIKACJE
Nauka poprzez rozrywkę, w myśl zasady, że mózg uczy się najefektywniej, gdy nie do końca zdaje sobie z tego sprawę. Raczej dodatek do nauki niż jej podstawa, niemniej jednak miły dodatek. Pamiętaj, że w przypadku aplikacji (takich jak Memrise, Quizlet) kursy treningu słownictwa są często tworzone przez uczących się i mogą zawierać błędy. Rozrywkowe źródła informacji to:
- @wonderful_arabic,
- @arabic_learn,
- Memrise,
- Quizlet,
- Arabic-Russian Dictionary (zdigitalizowany słownik arabsko-rosyjski, rosyjsko-arabski autorstwa K. Baranowa w formie aplikacji na telefon. Umożliwia szybkie sprawdzenie liczby mnogiej, wokalizacji oraz słówek w kontekście. Uwaga! Słownik rdzeniowy),
- Almaany (internetowy słownik arabsko-jakisobieżyczysz, czyli kilka języków do wyboru. Przedstawia słowa w kontekście. Dostępny również w formie aplikacji na telefon),
- Langenscheidt (internetowy słownik arabsko-niemiecki, niemiecko-arabski. Podaje kilka alternatywnych propozycji–synonimów do poszukiwanego słowa, zawiera również nagrania, pomagające w ćwiczeniu wymowy).
Jeśli połknąłeś bakcyla i chciałbyś więcej, zajrzyj do artykułu o całkowitym zanurzeniu w języku arabskim. Pamiętaj, że Internet to otwarte i niewyczerpane źródło wiedzy, a przedstawione przeze mnie materiały to zaledwie kropla w morzu możliwości, wydobyta z myślą głównie o polskojęzycznych odbiorcach.
Natalia
